బాధ్యతల బరువు

 

వయసొచ్చిన ఆడపిల్ల
తల్లితండ్రులకు
గుండెలపై భారమే

అది ఒకప్పటి మాట
తగిన అబ్బాయిని వెతికి
పెళ్లి చేయడం మాటలా

మెట్టిల్లు పుట్టింటిని
మైమరిపించాలి
ప్రేమించే భర్త లభించాలి

ప్రేమ  వివాహమైతే
ఇద్దరూ తల్లితండ్రులను
ఒప్పించాలి

తల్లితండ్రులకు
బాధ్యతలన్నీ తీరేవరకు
గుండెపై రాయి
అటుపై తమని తాము
పోషించుకోవడం
గుండెపై రాయి

25.10.25

పుస్తక నేస్తం

 

ప్రియ నేస్తాలు
తేది: 15.10.25

పుస్తకం
నా ప్రియ నేస్తం
బాల్యం  నుండి నువ్వు
నా నేస్తానివే
చందమామగా
బాల మిత్రగా
మా బొమ్మరిల్లుగా
వార పత్రికగా
మాస పత్రికగా
కథలుగ
కవితలుగ
నవలలుగ
నాటికలుగ
నేను గుండెకి హత్తుకోని
పుస్తకాలేవి
ప్రేమించిన పుస్తక నేస్తాలు
కోకొల్లలు
పుస్తకాలు మన వారసత్వ
సంపద
అవి ప్రియనేస్తాలు ఆజన్మాంతం

అపురూప దృశ్యం

 

పొగమంచు గుట్ట
ఆ పొగమంచులో
ఆ గుట్టని చేరుకోవాలని

గుట్టమీద అమ్మవారు
అమ్మవారి కోసం
పోటెత్తే జనం

పొగమంచు
గుట్ట అందం
అద్భుతం
గుట్టపైనుంచి  చూస్తే
మా ఊరు
అందాల లోయ
పొగమంచు  గుట్ట
అరుదుగా కనిపించే
అపురూప దృశ్యం

24.10.25

శిరోభారం

 

నెత్తిన భారం
రైతుకు  పంట  చేను
ధనరూపంలోకి
మారిన దాకా

మధ్య తరగతి తండ్రికి
పిల్లల చదువులు
ఆడపిల్లల పెళ్లిళ్ళు
తండ్రిగా
తన భారం
తీరేవరకు

ధనికులకు
తమ ఆస్తులను
కాపాడుకున్నంత వరకు
వాటిని మరింతగా
వృధ్ధి చేయనంతవరకు
తలపై భారం
దిగిపోదు ఎప్పటికీ

23.10.25

ఒకే గూటి పక్షులు. ...2

 

ఒకే గూటి పక్షులు
ఎక్కడ ఎగిరినా
చివరికి  చేరుకుంటాయి
తమ గూటినే

ఒకే  ఇంటి  వ్యక్తులు
తమ ఇంటినే
చేరుకుంటారు

తమ వాళ్ళనే
కలుసుకుంటారు

విప్లవకారులు
ఒక గూటి  పక్షులు

ఆధ్యాత్మిక వ్యక్తులు
ఒక గూటి పక్షులు

బడుగు జీవులు
ఒక గూటి పక్షులు

అనాధలు
అభాగ్యులు
ఒక గూటి  పక్షులు

దినదిన గండం

 అలల పై తేలే పడవ

హాయిహాయి ప్రయాణం 

రోజులు సాఫీగా

సాగినంతవరకు

మన జీవితం కూడా 

అలలపై తేలే పడవ 

సంద్రంలో  తుఫాన్లు 

పడవకి ప్రమాదం 

మన జీవితంలో సైతం 

ఎన్నో  తుఫాన్లు 

ధైర్యంగా ఎదుర్కోవాలంతే

సముద్రంలో వేటకి వెళ్ళే

జాలర్లకు తుఫాను

అపాయాలతో  జీవితం 

దినదిన గండమే 

21.10.25

ప్రయాణం

 మండుటెండలో 

నడుస్తున్న మనిషికి 

పల్లకిలో  ప్రయాణం

కష్టజీవి తాను

కష్టజీవికి పల్లకి పట్టిన

రోజొచ్చింది 

రైతన్నల 

రాజ్యమొచ్చింది

ప్రజాస్వామ్యానికి

పట్టం కట్టేం

సామాన్యుడే రాజు

కానీ

పల్లకిలో ప్రయాణం 

అంటే

పల్లకి  మోసేవారికి భారం

మనిషికి భారమివ్వని

సుఖ ప్రయాణమే

కావాలి మనకి

20.10.25

చీకట్లో బాణం

 

అవతలి వాళ్ళనుండి
సమాచారం రాబట్టడం కోసం
చీకట్లో  బాణం

పోటీ కోసం 
కధలు
కవితలు
నవలలు రాయడం
చీకట్లో బాణం

ప్రేమించిన అమ్మాయికి
ప్రేమలేఖ అందిస్తే
చీకట్లో బాణం

ఉద్యోగ ప్రయత్నం
చీకట్లో బాణం
అప్పు కోసం ప్రయత్నించడం
చీకట్లో  బాణం

ఎన్నికలలో
పోటీ చేయడం
చీకట్లో బాణం

రోగం ముదిరేక
ఆరోగ్యం కోసం
చేసే ప్రయత్నాలు
చీకట్లో బాణం

జీవితంలో చాలా సార్లు
చీకట్లో  బాణమే వేయాలి
మనకి కావలసిన
ఫలితం అందుకోవడానికి

19.10.25

నైపుణ్యం

 

ఏ పనిలో నైపుణ్యమంటే
అది ఎడమ చేతి ఆటే
ఎడమ చేతి  వాటమున్నా
ఎడమ చేతి ఆటే
చెయ్యి తిరిగిన
రచయితయినా
చిత్రకారుడయినా
వంటచేయడంలో
నైపుణ్యమైనా
వారికది
ఎడమచేతి ఆటే

18.10.25

నిశ్చయం

 భర్త మీద అలిగి

భార్య మొదటిసారి 

ఊళ్ళో ఉన్న 

పుట్టింటికి వెళ్ళిపోయింది 

ఆఫీసు నుండి 

వచ్చాక

అటూ ఇటూ 

తిరుగుతున్నాడు

కాలు కాలిన పిల్లిలా 

భార్య  తనకి

చెప్పనేలేదు

వెళ్తానని

ఎవరినైనా 

అడుగుదామంటే 

ఆత్మాభిమానం 

వంట చేసుకోవడం రాదు

బయటకి వెళ్లి 

తినాలనిపించలేదు 

ఏ తప్పులు చేసానా

అన్నదే ఆలోచన 

ఇంట్లో  లేని

భార్య  గురించి  దిగులు 

మరి కొద్ది  నెలల్లో

తండ్రిని కాబోతున్న 

సంతోషానికి 

ఈ పరిణామం 

ఓ గ్రహణం

పొద్దున్నే లేచి 

అత్తవారింటికి వెళ్ళి

బతిమాలో

బుజ్జగించో

తన భార్యని 

ఇంటికి  తెచ్చుకొని 

మహరాణిలా

చూసుకోవాలనే

నిశ్చయానికి 

వచ్చాడతను

17.10.25

మహాపర్వతం

 తలపై భారం

వింధ్య పర్వతం 

మోస్తున్నంత

అమ్మానాన్న 

కష్టంతో చదువుకున్నా

మంచి ఉద్యోగం  సంపాదించి 

వారికి  పేరు తేవాలి

మనసులో భారం కూడా 

గోవర్ధన పర్వతమంత 

అమ్మానాన్నలను

బాగా చూసుకోవాలి

తమ్ముడి బాధ్యత  

చెల్లి  బాధ్యత  

ఇకపై తనదే

బాధ్యతలు మోసేవారి

తలపై బరువు 

నిరంతరం 

మహా పర్వతమంత

15.10.25

కాల ప్రవాహంలో మనం

 

ప్రవాహం లో ఆకులు
తేలిపోతూ

ప్రవాహం తో కలిసి
మునుముందుకు
వెళ్ళిపోతూ

మనం కూడా
ప్రవాహం లో
ఆకుల్లాటి వాళ్ళమే

కాలప్రవాహంలో
మునుముందుకు
సాగిపోతాం

కొన్ని ఆకులు
ప్రాణ రహితమై
మట్టిలో కలిసి
అక్కడే ఆగిపోతాయి

12.10.25

వెన్నెల దీపం

 

నలువైపులా
అంధకారం
అకస్మాత్తుగా
వెలుగు చుక్క
అదే అవుతుంది
ఆశాదీపం
అంధకారంలో
చిరుదీపమైనా
మనకి
వెలుగు చుక్క
వెన్నెల దీపం

9.10.25

ప్రేమ వెలుగు

 

ప్రేమ
వెలుగుల  వలయం
యువతీ యువకుల
ప్రేమ అందంగా
మధురంగా
వెలుగుతో నిండిపోతుంది
ఆ ఇద్దరూ కలిసి ఉన్నప్పుడు
ఏ చీకటీ  వారికి తెలియదు
ఇరు హృదయాలు
వెలుగుతో నిండి
పరవశం
ఆనందం
వారిదౌతుంది

8.10.25

పరుగు

 

మనిషి
భయపడి పరిగెడితే
నీడ కూడా  పరిగెడుతుంది

పిరికిపందై పరిగెడితే
నీడ కూడా పరిగెడుతుంది

దొంగతనాలకి
అలవాటు పడితే
జనం వెంటపడితే
నీడ కూడా పరిగెడుతుంది

పోలీసుల నుండి
తప్పించుకోవాలని
పరుగులు తీస్తే
నీడ కూడా
పరిగెడుతుంది

7.10.25

విజయం ఆమె లక్ష్యం

 

పగటి కల
ఆమె ఇంట్లో
పని చేస్తున్నంతవరకూ

కలెక్టర్ అయి
ప్రజలకు
సేవ చేస్తుంది
పోలీస్ ఆఫీసర్ అయి
పేరు మోసిన నిందితులను
పట్టుకుంటుంది
ఉపాధ్యాయురాలిగా
విద్యార్థుల మెప్పు
పొందుతుంది
గ్రామీణ ప్రాంతాలలో
పంట పొలాల మధ్య
తిరుగుతుంది
శాస్త్రవేత్తగా విజయాలు
సాధిస్తుంది
ఆ పగటి కలలే
ఆమె స్వప్నాలు
ఆశయాలు
ఏదో ఒక
రంగంలో
విజయాన్ని కైవసం
చేసుకోవడమే
ఆమె
పగటికల

6.10.25

అక్షరాల ఆరాధన

 

అక్షరాల ఆరాధన

తేది: 20.8.25

అక్షరాభ్యాసం తో
మొదలౌతుంది
అక్షరాల ఆరాధన
తల్లీ నిన్ను తలంతు
నిరతము అనుకుంటా
అక్షరాల ఆరాధన
విద్యార్థులకు
ఉపాధ్యాయులకు
తల్లితండ్రులకు
సాహితీవేత్తలకు
శాస్త్రవేత్తలకు
సంగీత ఆచార్యులకు
తప్పనిసరి
మానవ ప్రగతి
అక్షరాల ఆరాధన లోనే
ఇమిడిఉంది

కత్తి మీద సాము

 

కత్తి పైన నడక
ఆ అమ్మాయిది
ప్రేమించిన వ్యక్తి  కోసం
ఇల్లు వదిలి  వచ్చేసింది
పరువుకి ప్రాణమిచ్చే తండ్రి
ప్రేమిస్తున్నానంటూ
వెంటపడ్డ ప్రేమికుడు
మొహం చాటేసి
ధనికురాలైన
మరో అమ్మాయికి
తాళి కట్టేసాడు
ఇప్పుడు  ఆమె
జీవితం 
కత్తిమీద నడక
ఎక్కడో ఏదో ఉద్యోగం
వెతుక్కుని
స్థిరపడాలి తప్ప
తిరిగి ఇంటికి వెళ్ళే
సాహసం  చేయలేదు

ముళ్ళ కిరీటం

 

రాజుకి
సింహాసనం
ముళ్ళకిరీటం
ఎప్పుడు  ఏ రాజులతో
యుద్ధం  చేయాలో
ప్రధానికి తన పదవి
ముళ్ళ కిరీటం
దేశసేవ చేస్తూ
పదవిని
కాపాడుకోవాలి
నేటి ఇల్లాలికి
ఇల్లు
పిల్లలు
ఆఫీసు
అన్నిటినీ
సమన్వయ పరుచుకోవడం
ముళ్ళకిరీటం
జవాన్ కి
సరిహద్దులు కాపాడటం
తనవారి కోసం
జీవించడం
ప్రతిరోజూ ముళ్ళకిరీటమే
రైతుకి పంట పండించడం నుండి
తన కష్టానికి  ఫలితం
పొందేవరకూ
ముళ్ళకిరీటమే

4.10.25

ఎంతందం

 

ఏనుగుల గుంపు
అడుగు వెనక అడుగు
చీమల దండుగ
ఒకటి  వెనుక  మరొకటి
బాతుల వరుస అందంగా
అబ్బాయి అమ్మాయి
అడుగు వెనక అడుగు
అంతా ఒద్దికగా
క్రమశిక్షణగా
ఇసుకలో
అడుగు వెనక అడుగు
ఎంతందం

18.9.25

ఒడిసి పట్టుకో

 

పట్టుకో పట్టుకో
మంచి అవకాశాలు
జారవిడుచుకోకు
మంచి  స్నేహాలు
బంధాలు
వదులుకోకు
తల్లితండ్రులు నీకిచ్చిన
సంస్కారాన్ని
మన సంస్కృతి
వదులుకోకు
కుటుంబంతో
గడిపే
అపురూప క్షణాలు
అద్భుత జ్ఞాపకాలు
పదిలంగా  దాచుకో
కాలం అమూల్యం
ముందుకు నడిచిపోవడమే
దాని లక్షణం
ఒడిసి పట్టుకో
నీ చేతిలో ఉన్న కాలాన్ని

21.9.25

చల్లని మేఘం

 

చల్లని మేఘం
వర్షించడానికి
సిద్ధంగా ఉన్న మేఘం
చిటపట చినుకులుగా
మారుతున్న మేఘం
రైతన్నకి ఇష్టమైన  మేఘం
వేసవిలో జనం
ఎదురుచూసే
మేఘం
మనందరకీ
ఎంతో ఇష్టమైన మేఘం 

24.9.25

అన్వేషణ

 

అన్వేషణ
ఒక దీపం
చీకట్లో  ప్రయాణిస్తున్నా
మనకి
దారి చూపుతునే
ఉంటుంది
మన అన్వేషణ
తరువాతి తరాలకు
వెలుగు చూపే
కాగడాగా
మారుతుంది

25.9.25

వెలుగు చుక్కలు

 

వెలుగు చుక్క
అమావాస్య చీకట్లో
సైతం ప్రకాశిస్తుంది
మనకి దారి చూపుతుంది
జీవితాన  మనకి
సన్మార్గం  చూపే
వెలుగు చుక్కలెన్నెన్నో
మనని ఉన్నత
శిఖరాలకి తీసుకెళ్ళే
వెలుగు చుక్కలెన్నాన్నో
ఆలుమగలే ఒకరికొకరు
కావొచ్చు  వెలుగుచుక్కలు
పిల్లలే తల్లి తండ్రుల
ఆశాదీపాలు

26.9.25

స్వప్నాలు

 తేది: 21.9.25

శీర్షిక: స్వప్నం సాకారమైతే...

రంగు  రెక్కల స్వప్నాలు

యువతవే

అబ్బాయిల స్వప్నాలు 

అమెరికాలో

గ్రీన్ కార్డ్ తో

స్థిరపడటం

అమ్మాయిలు కూడా 

నేడు ఆరోగ్యకరమైన పోటీ 

తన మనసుకి నచ్చిన 

తన కుటుంబానికి  నచ్చిన 

అబ్బాయి తనకి

తోడు నీడ కావాలని

అండ దండ అవ్వాలని

సీతాకోక చిలుకల్లాటి

అమ్మాయిల రంగు రంగుల

స్వప్నాలు 

స్వప్నాలు సాకారం 

కావొచ్చు 

తప్పటడుగులు వేస్తే

తమ రంగు రంగుల 

స్వప్నాలు కరిగిపోవచ్చు 

ఇది నా స్వీయ కవిత 

డాక్టర్ గుమ్మా భవాని

వెలుగు దారి

 

వెలుగు దారిలో
పయనించు
విద్య  నీకు
చూపుతుంది వెలుగు దారి
మానవత్వమే
వెలుగు దారి
అందరినీ ప్రేమించడం
వెలుగు దారి
తోటి మనిషికి
సాయపడటం
వెలుగు దారి
మహనీయుడివై
వెలిగిపోతావు
వెలుగుదారిని
నీదారిగ మార్చుకుంటే

27.9.25

ఉప్పెన

 

ఉప్పెన ఊళ్ళనే
మింగేస్తుంది
పంటచేలను
ముంచేస్తుంది
జన జీవనం
అల్లకల్లోలమౌతుంది
ప్రభుత్వ యంత్రాంగాన్ని
పరుగులు  పెట్టిస్తుంది
కోట్ల నష్టం
రాష్ట్రాలకి
ప్రజలకి
ప్రకృతి  విలయతాండవం
నిర్లక్ష్యం కూడదు
అప్రమత్తతమై ఉండాలి
ఎల్లవేళలా

28.9.25

గడియారం

 

గడియారంలో ముళ్ళు
పరిగెత్తుతునే ఉంటాయి
సెకన్ల ముల్లు  త్వర త్వరగా
నిముషం తెలియకుండానే
గంటల ముల్లు హుందాగా
గడియారం మనని కూడా
పరిగెట్టిస్తుంది
బడికి
ఆఫీసులకి
వంటకి
భోజనాలకి
వెనుతిరిగి చూసుకొని
అప్పుడే షష్ఠి పూర్తి
అయిపోయిందా
అనుకుంటాం
విశ్రాంతిగా ఉన్నప్పుడు
పరుగులు తీసే
గడియారాన్ని
చూస్తూనే ఉంటా

29.9.25

గుండె కోత జ్ఞాపకాలు

 అంశం: కత్తి కన్నా పదునైనవి జ్ఞాపకాలు 

ప్రతి క్షణం గుండెను కోస్తూ

తేది:24.9.25

శీర్షిక:  గుండెకోత జ్ఞాపకాలు 

ఆలుమగలు 

హాయిగా  కాపురం కొనసాగిస్తుంటే

ఏ ఒక్కరు ఒంటరిగా మిగిలినా

కత్తి కన్నా  పదునైనవి 

గుండెను కోసే జ్ఞాపకాలు

గాఢంగా  ప్రేమించిన అమ్మాయి 

తండ్రి మాటకి తలవంచి దూరమైతే

గుండెను పిండే జ్ఞాపకాలు 

మిగిలిపోతాయి ఎప్పటికీ  

ప్రేమించిన ప్రియుడు

మోసం చేసి నమ్మకాన్ని  వమ్ముచేస్తే

తీపి జ్ఞాపకాలు  తేనె పూసిన

కత్తవుతాయి 

తల్లితండ్రులను కోల్పోయి 

అనాధలయిన పిల్లల కన్నీరు  

జ్ఞాపకాల రక్త కన్నీరే

గత జ్ఞాపకాలు గుండెను 

కోసేవి ఎన్నెన్నో 

ఇది నా స్వీయ కవిత 

డాక్టర్ గుమ్మా భవాని 

Result declared

రాతిగోడ

 

రాతి గోడ
సుధృడం
మానవుడి  సాంకేతిక
పరిజ్ఞానానికి
నిదర్శనం
రాతి గోడలలో
అమాయకులని
బంధించవద్దు
రాతి గోడల మధ్య
నివసించి
మనుష్యుల మధ్య
దూరం పెంచొద్దు
దేవాలయాలు
గ్రంధాలయాలు
విశ్వ విద్యాలయాలు
రాతి గోడలమధ్య
మరింత  సురక్షితం
మనోహరం
చరిత్రలో
ఎన్నో  కట్టడాలు
రాతిగోడలవే
ఈనాటికీ
దర్శిస్తుంటాం మనం

1.10.25

విత్తనం

 

చిన్న విత్తనమే
మహా వృక్షం
పసిపాపే అవుతుంది
దేశాన్నేలే ప్రధాని
మరో శిశువు
కాలంతో పాటు
అడుగులేస్తూ
అంతరిక్షాన్ని చేరుకుంటుంది
అమ్మ ఒడిలోని పాపలే
విద్యార్థి దశ దాటి
ఉపాధ్యాయులు
వైద్యులు
జవాన్ లు
రైతన్నలు
ఎన్నెన్నో  వృత్తులలో
పాప అమ్మగా
అమ్మ అమ్మమ్మగా
విత్తనం
మహావృక్షమైనట్టు
వంశవృక్షం కూడా
విస్తరిస్తుంది

2.10.25

వెలుగు రేఖలు

 

అంశం:చీకటి  కిటికీ
తేది: 28.9.25
శీర్షిక: వెలుగు రేఖలు
ఈ గదిలో
నేను బందీని
గదిలో చీకటి
బయట చీకటి
కిటికీలో నుండి చూసినా
చీకటే
అయినా నాకు ఆశ
త్వరగా  తెల్లవారుతుందని
ఈ చీకటి కిటికీ నుండి
అరుణోదయాన్ని చూస్తానని
ఈ చీకటి కిటికీ  వెలుగులో
నన్ను  చూసి
నా కష్టం  తెలుసుకుని
నన్ను  స్వేచ్ఛా ప్రపంచం లోకి
తీసుకెళ్తారని
చీకటి కిటికీలోకి కూడా
వెలుగురేఖలు  వస్తాయి
వెలుగు నిండుతుంది
మన జీవితంలో

ఇది నా స్వీయ కవిత
డాక్టర్ గుమ్మా భవాని

రాతలోనే జీవితం

 

చిన్నప్పుడు
కాలేజీ లో
వ్యాసకర్త ని నేను

ఆ తరువాత
సరదా కవితలు
ఉగాది కవితలు
కలం
కాగితం మీద
పరుగులు తీయించే
భావాలు

ఇప్పుడు  చిన్న కథలు
అప్పుడప్పుడూ పెద్దవి

ఎందరికి నచ్చిందో
లెక్కించుకుంటా
వీరు కదా
నా అభిమానులని
సంబరపడతా

రాయడం
నా అలవాటని
రాతలోనే జీవితమని
తెలుసుకున్నా
ఇప్పుడప్పుడే

ఇప్పుడు
కవితలే
నా సఖులు

22.9.25

నమ్మకం

 రైతుకు సాయంగా 

వర్షం కురిపించగలమని

సూర్యుడిని కప్పేసి

చల్లదనం  ఇవ్వగలమని

మేఘాల  నమ్మకం 

ప్రగతి పథంలో

ముందుకి నడిచే మానవుడు

కాలుష్యాన్ని దూరం

చేస్తాడని

మేఘాల నమ్మకం

23.9.25

ఊహాలోకం

 

ఆ లోకం లో
ఆనందాల హరివిల్లు
సంతోషాల విరిజల్లు
చిన్నారుల కేరింతలు
యువతీ యువకుల
ఆటపాటలు
విద్యని తపస్సుగా
పరిగణించే
సరస్వతీ పుత్రులు
అసమానతలు లేని
లోకం
అనాధలు లేని
లోకం
కళకళలాడే మొహాలతో
వృద్ధులు
ఆ లోకం
ఇదే లోకం అయితే
ఎంత హాయి

14.9.25

నదీమతల్లి

 

తేది: 14.9.25
శీర్షిక:  నదీమతల్లి

మీకు తాగే నీరిస్తా
చల్లని గాలిస్తా
మీ పొలాలకి నీరందిస్తా
నా నీటిలో స్నానాలు చేసి
అందరికీ  రోగాలు తేకండి
అన్నిచోటలా కైలాసభూములు
ఉన్నాయి
మృతదేహాలు గంగమ్మ తల్లిలోనే
పడేయకండి
నా పుష్కరాలకి
తొక్కిసలాటలతో
జనం ప్రాణాలు తీయకండి
నేను ప్రవహించిన ప్రాంతాలు
నాగరికత  కేంద్రాలుగా
అభివృద్ధి  చెందాయి
తిరోగమనానికి తావీయక
మునుముందుకు సాగిపొండి

ఇది నా స్వీయ కవిత

చిన్ని చిన్ని సరదాలు

 

తేది:2.8.25
శీర్షిక: చిన్ని చిన్ని సరదాలు

స్నేహితులతో ముచ్చట్లు
అట్లతద్ది  ఆటలు
అన్నదమ్ములతో దెబ్బలాటలు
రేడియోలో పాటలు
స్నేహితులతో
చూసిన చలనచిత్రాలు
కెరటాలతో ఆడిన
ఆటలు
అమ్మానాన్నలతో
ప్రయాణాలు
పెళ్లి నాటి ముచ్చటలు
తలచి తలచి నవ్వుకోవడం
కన్నబిడ్డల పెంపకం
మనవల కబుర్లు
పుస్తకాలు  చదవడం
అంశం కనపడగానే
కవిత రాయడం
అన్నీ చిన్ని చిన్ని
సరదాలే

ఇది నా స్వీయ కవిత
డాక్టర్ గుమ్మా భవాని

విజయకేతనం

 

నగరం నడిబొడ్డున
అంతా  హడావుడి
అంతా చైతన్యం
కారులు
బైకులు
షాపులు
మాల్స్
కిక్కిరిసిన జనం
జనం కోసం హోటళ్ళు
ఫాస్ట్ ఫుడ్ సెంటర్స్
నగరం నడిబొడ్డు
అంటే
నగరానికే
విజయకేతనం

17.9.25

విలయతాండవం

 

సముద్రపు గుండెలపై
ఎన్నెన్నో  ఓడలు
ఎన్నెన్నో   జలచరాలు
నూతన ప్రాంతాలని
సంపదలని  వెతుకుతూ
ఎందరో ఓడలమీద
ప్రయాణాలు
అపాయాలతో
మృతదేహాలుగ
మారిన వేలవేల
ప్రయాణికులు
సమూద్రం పోటెత్తింది
అంటే ఆ గుండెల
విలయతాండవమే

16.9.25

ఊహాలోకం

 అదే లోకం లో

ఆనందాల హరివిల్లు 

సంతోషాల విరిజల్లు

చిన్నారుల కేరింతలు

యువతీ యువకుల

ఆటపాటలు

విద్యని తపస్సుగా

పరిగణించే

సరస్వతీ పుత్రులు

అసమానతలు లేని

లోకం

అనాధలు లేని

లోకం

కళకళలాడే మొహాలతో

వృద్ధులు 

అదేలోకం

ఇదేలోకం అయితే 

ఎంత హాయి

14.9.25

చిరస్థాయి

 

ఆది మానవుడి నుండి
ఆధునిక  మానవుడి  వరకు
ఎన్నెన్నో  కట్టడాలు
సింధు నాగరికత  కట్టడాలు
హంపీ కట్టడాలు
షాజహాన్ కట్టడాలు
బ్రిటిష్ దొరల కట్టడాలు
ధనవంతుల కట్టడాలు
ప్రభుత్వాల కట్టడాలు
గ్రంధాలయాలు
విజ్ఞానకేంద్రాలు
కట్టడాలు  ఎంత
దృఢంగా ఉంటే
అంత చిరస్థాయిగా
చిరకాలం నిలుస్థాయి

ద్వీపం లో తానే రాజు

 

ఒకానొక ద్వీపం
ఒకే ఒక మనిషి
పడవ ఒడ్డుకు
చేరిస్తే చేరేడు అక్కడికి
దొరికిన ఆహారం తిన్నాడు
కర్రలతో తనే ఇల్లు
కట్టుకున్నాడు
ద్వీపమంతా తిరిగాడు
అందాలు చూసి ఆనందించేడు
ద్వీపంలో  నలువైపులా
ఎర్రజెండాలు ఎగురవేసాడు
ఏ పడవైనా  రాకపోతుందా అని
ఒక రోజు అనుకోకుండా
పెద్ద పడవ అటువైపు వచ్చింది
అతనిని సంరక్షితంగా
తన వాళ్ళ దగ్గరకి  చేర్చింది

మారణహోమం

 

కొన్ని పానీయాలు
విషం విషం
మరికొన్ని  తాపీగా
ప్రాణం హరిస్తాయి
ప్రభుత్వం  ఆ పానీయాలు
నిషేధించాలి
పానీయ  సంస్థలతో
కుమ్మక్కై ప్రజల ప్రాణాలు
హరించకూడదు
కొన్ని వేల
కుటుంబాల క్షోభకి
కారణం కాకూడదు

11.9.25

ఎదురుచూపు

 

ఆయన సైన్యం లో
పనిచేస్తున్నారు
పెద్ద ఉద్యోగమే
నేను
మా పాప
అత్తమామలు
మా ఊళ్ళో
ఆయన దగ్గర నుండి
ఉత్తరాలు
అప్పుడప్పుడు  వచ్చేవి
ఆరోజు  ఇంట్లో  పండగే
ఉత్తరం రాసా
పోస్ట్ చేసా
అని ఫోన్ లో చెప్పారు
ఎప్పటి లాగే
ఆ ఉత్తరం  నన్ను
చేరనేలేదు
అడుగుదామంటే
ఆయనే
మమ్మల్ని చేరలేదు
కన్నీళ్ళతో ఎదురు చూస్తున్నా
ఉత్తరం కోసం
ఆయన కోసం

10.9.25

ఎడబాటు

 

ఎడబాటు
వృద్ధ దంపతుల మధ్య
ఒకరేమో అమెరికా
ఒకరేమో ఆస్ట్రేలియా
కొడుకులిద్దరూ
పంచుకున్నారు
మనవరాలు  జాలితో
వీడియో కాల్ లో
కలుపుతుంది
కన్నీళ్ళతో
పలకరించుకుంటారు
అనారోగ్యాల గురించి
తెలుసుకుంటారు
వారి చూపుల నిండా  ప్రేమే
మనవరాలికి ధన్యవాదాలు
చెప్తారు
వారు కలిసే రోజు
ఎప్పటికైనా వస్తుందా
అని ఎదురు చూస్తుంటారు

9.9.25

కలువభామలు

 

నీటిలో కలువలు
నీటికే అందం
మన కనులకి విందు
చంద్రకాంతిలో వికసిస్తూ
చంద్రుడి రాకకై ఎదురు చూస్తూ
పూజకి పుష్పాలౌతూ
కలువభామల సొగసు
సున్నితత్వం వర్ణనాతీతం

సూర్యులు

 

ఆకాశంలో వేనవేల సూర్యులు
ఒకటి వెలుగుతుంది పగలు
మిగతావి రాత్రి

7.9.25

రెండు గుండెలు

 

అది ప్రేమ దీపం
జీవితమంతా వెలగాలని
వారిద్దరూ
తీవ్ర ప్రయత్నం చేసారు
దీపం ఆరిపోకుండా
తమ ‌చేతులు
అడ్డుపెట్టారు
ఇన్ని ప్రయత్నాలు చేసినా
రెప్పపాటులో
ప్రేమ దీపం ఆరిపోయింది
రెండు గుండెలు
ఆగిపోయేయి

7.9.25

నీటి నీడల సొగసులు

 

నీరంటే ఆహ్లాదం
నీటి దగ్గర  జంటలు
నీటిలో నీడలు
సముద్రం ఒడ్డున
ఆటలు
కేరింతలు
మరిచిపోని అనుభవాలు
కెరటాలతో
ప్రమాదం లేని ఆటలు
సముద్రం దగ్గర
సూర్యాస్తమయ
అందాల కోసం
ఎదురుచూపులు
నదులన్నా
సముద్రమన్నా
ఆటవిడుపు కేంద్రాలు
సెలయేటి అందాలలో
నీటిలో నీడలు
తీరప్రాంతాలలో
చిన్న పిల్లల
ఇసుక గూళ్ళు
ప్రేమ పక్షుల
చెట్టాపట్టాలు
అన్నీ కలిసి
నీటికే అందం
నీటిలో
తమ నీడలు
చూసి మురిసే
జంటలెన్నో

6.9.25

మరుక్షణం

 

ఒక క్షణం నుండి
మరో క్షణం  లోకి
ఆ శుభ క్షణంలో
అడుగు పెట్టగానే
నూతన దంపతులు
కావొచ్చు
బిడ్డకి జన్మనిచ్చి
మాతృమూర్తి  కావొచ్చు
ప్రేమించిన అమ్మాయి
తన ప్రేమను అంగీకరించవచ్చు
అనుకోకుండా ప్రమాదం
సంభవించొచ్చు
ఎవరైనా  తన
జీవిత భాగస్వామిని
కోల్పోవచ్చు
మరు క్షణం
ఏం జరుగుతుందో
ఎవరికెరుక

5.9.25

పదిలం పదిలం

 

ఆకుల పల్లకిలో
అక్షరాల బొమ్మలు
అందంగా
పల్లకి మోసేది మనమే
బొమ్మలు  తయారుచేసేది
మనమే
ఆ బొమ్మలు
కవితలు
కథలు
కావ్యాలు
ఆకుల పల్లకి
పదిలం
అక్షరాల బొమ్మలు
పదిలం
అవి శాశ్వతంగా
నిలవాలి
మనకోసం

4.9.25

మంచి రోజుల కోసం

 

జీవితం లో
ఎన్నో అందుకోలేం
అందుకోలేక నిరాశానిస్పృహలు
చిన్న చిన్న కోర్కెలు కూడా
తీరవు
తమ బిడ్డలని
మంచి  చదువులు
చదివించుకోలేక
మనసుకి నచ్చిన
మనువు చేసుకోలేక
సరైన ఉద్యోగం దొరకక
ఆశించినవి అందుకోలేక
నిస్సహాయంగా
మంచిరోజులు రాకపోతాయా
అని ఎదురుచూస్తూ
బతుకులు
గడిపేస్తుంటాం

3.9.25

బాపు

 సాక్షివై సాక్షీభూతమై

తెలుగు తేజమైన బాపుఫ్ర

గీతలతో గీతాంజలి 

ఘటించావు తెలుగు తల్లికి

రాతలతో కంప్యూటర్  చేరాతని

శాసించావు నువ్వు 

స్నేహానికి అందమైన

నిర్వచనం  నువ్వు 

పొందికైన అతివ అందాలు

సెల్యులాయిడ్కెక్కించిన బాపు

మౌన ఋషివి నీవు

ముళ్ళపూడి  నీమాట

ముచ్చటైన జంటై

అద్భుతాలు సృష్టించారు  మీరు

ముత్యాల  ముగ్గుని

తీర్చిదిద్దేవు తెలుగు  వాకిట

సుస్థిరం నీ స్థానం

తెలుగువారి 

ఎదలో  మదిలో 

సినీ వినీలాకాశంలో

తళుకులీనే తారవు నీవు 

2.9.2014

ఆశకి ప్రాణం

 

మనిషి   ఆశాజీవి
తనకి
తనవాళ్ళకి
మంచి జరగాలని
తను అనుకున్నది
సాధించాలని
ఆశ పడుతూనే ఉంటాడు
ఆశించని జరగని
ప్రతిసారీ
నిరాశల అలసట
తప్పదు
చేసేదేం లేక
ఆశకి మళ్ళీ
ప్రాణం
పోస్తూ
బతికేస్తూ ఉంటాడు

2.9.25

తెర వెనుక భాగోతం

 

పెళ్ళంటేనే
అమ్మాయికి
కొత్త తెర
బిడియం
తెలియని ఇంట్లో 
మసలడం
నోములు
పూజలు
అత్తమామలకి
భర్తకి
ఎదురు  చెప్పలేక పోవడం
సంసారం  గుట్టుగా
చేసుకోవడం
అంతా
తెర వెనుక భాగోతం

1.9.25

పురాతన కళలే మన వారసత్వ సంపద

 

వీణ
వేణువు
చిత్రలేఖనం
శిల్పం
నాట్యం
సాహిత్యం
నాటకం
ఇవన్నీ  పురాతన
కళలే
గుహలలో చిత్రాలు
అజంతా
ఎల్లోరా  చిత్ర సంపద
అన్నీ
పురాతన కళలే
మన
పురాతన కళలను
చూసి
మనం గర్విద్దాం

31.8.25

అవగాహనకి అతిముఖ్యం

 

చిన్న  పిల్లలు
బాగా పరిశీలిస్తారు
అందుకే అన్నీ త్వరగా
నేర్చుకుంటారు.
యువత టెక్నిలజీ
పరిశీలించి ప్రగతికి
దోహదం చేస్తారు
విప్లవకారులు రాజకీయ
సామాజిక పరిస్థితితులను
పరిశీలిస్తుంటారు
పరిశీలన అవగాహనకి
అతిముఖ్యం

30.8.25

నడినెత్తి సూరీడు

 నడి నెత్తిన సూరీడు

కొడుకింటికి

చేరాలంటే

ఎంత దూరం ప్రయాణం 

ఆ వృద్ధ  దంపతులకు

నడి నెత్తిన  సూరీడు 

ఐనా తప్పవు

పొలం పనులు

ఇంటావిడ

బువ్వ తెచ్చేదాకా

నడి నెత్తిన  సూరీడు 

రక్తమోడుతూ

మొగుడి బారినుండి 

తప్పించుకొని

పుట్టింటికి చేయాలి

గృహహింస  బాధితురాలు

29.8.25

అందమైన మజిలీ

 

యవ్వనపు మజిలీ
కొన్నాళ్ళే
ఆశయాలు సాధించే
తరుణం అది
తనని తాను తీర్చి
దిద్దుకునే కాలం అది
తన వ్యక్తిత్వానికి
మెరుగులు పెట్టుకునే
యుక్తవయసు
అది అందమైన మజిలీ
కానీ
యవ్వన ప్రాయం
కరిగిపోతుంది  త్వరగా
యవ్వనం కేవలం
ఓ మజిలీ
మధ్యవయసుకి
సాగిపోకతప్పదు
కాలం తెచ్చే మార్పులతో
మనకి తెలియకుండానే
వృద్ధాప్యం వరకు
చేరుకుంటాం

28.8.25

నేలమీది చుక్కలు

 ఆనందంగా  విహార యాత్రకి బయలు దేరా  కుటుంబం.అకస్మాత్తుగా  ఘోర ప్రమాదం.అనుకోకుండా ఓ నవయువకుడు కారులో ఆ పక్కగా వెళ్తున్నాడు.వెంటనే అంబులెన్స్ కి కాల్ చేసేడు.సకాలంలో ఆసుపత్రికి  తీసుకెళ్ళి వైద్యం చేయించడంతో కుటుంబం అంతా కళకళలాడి ఆ యువకుడిని తమ కుటుంబ సభ్యుడిగా భావించడం మొదలెట్టారు.చుక్కలు విరిగినా అప్పుడప్పుడు అతుక్కుంటాయి.

27.8.25

మహా కావ్యం

 

ఆ సముద్రం
నాకో మహాకావ్యం
ఎగిసి పడే కెరటాలు
అలల గలగలలు
ప్రాణాలకు తెగించే
బెస్తల జీవితాలు
తుఫాన్లకు
అల్లకల్లోలమయ్యే
తీరప్రాంతాలు
ప్రశాంత సమయంలో
కేరింతలతో
పులకించే
పర్యాటకులు
బతుకు మీద
విరక్తి పుట్టి
ఆ సముద్రంలోకే
నడుచుకొని వెళ్లి
ప్రాణాలు తీసుకునే
అభాగ్యులు
సముద్రం
రారమ్మని
కవ్విస్తుంటుంది
తానే ఓ మహాకావ్యం

26.8.25

ప్రేమలేఖలు

 

కన్నుల కవితలు
యువత ప్రేమలేఖలు
ముదిమి వయసులో
కూడా రాయగలరు కొందరు
ఆ కైతల అందమే అందం
ఎవరి కోసమో ఆ కైతలు
వారి మనసుని మరింత
రంజింపచేస్తాయి

25.8.25

వెన్నెల దిమ్మె

 

అనగనగా ఓ చిన్న గ్రామం.గ్రామంలో మర్రిచెట్టు  చుట్టూతా దిమ్మె.పున్నమి నాడు వెన్నెల అంతా ఆ దిమ్మె  మీదే.గ్రామస్థులంతా ఆ దిమ్మెని చంద్ర దిమ్మె అని పిలిచేవారు.వెన్నెల రాత్రులు యువకులు అక్కడ కుమికూడి నృత్యాలు చేసి ఆనందించేవారు

24.8.25

కనులకి విందు

 

మామిడిపూత
శోభాయమానంగా
వేపపూత
ఉగాది పచ్చడికి
ఉద్యానవనంలో
అందమైన పూత
అడవులలో
ఆహ్లాదకరంగా పూత
యువత జాతి
మెచ్చే పూత
పూత చెట్టుకి
అందం
పూత కనులకి విందు

23.8.25

సలసలమరిగే రక్తం

 

వయసు
ఇరవై మూడు
ఆవేశం యువకుల్లో
కొందరు యువతుల్లో
అడవిలో అన్నల్లో
రక్తం సలసల మరుగుతుంది
ఎర్రజెండా రెపరెప లాడుతుంది
కమ్యూనిజం
మార్క్సిజం
మావోయిజం
ఎర్రజెండాని
గౌరవించేవే

22.8.25

అలా ఒక్కటయ్యారు

 

అనగా అనగా ఒక జంట.అబ్బాయికి  చిన్నతనంలో అమ్మ నాన్న ప్రమాదంలో  మృత్యువాత పడ్డారు.అందుకు ఆ అబ్బాయికి ఎప్పుడూ ప్రాణ రక్షణ  గురించి  భయం.
అబ్బాయి  పేరు పాణి.అమ్మాయి  పేరు ఝాన్సీ.అది కన్నతల్లి  పెట్టిన పేరు.తల్లి  అకాల మరణం  తరవాత, తండ్రి  మరో పెళ్ళి  చేసుకొని తండ్రి, సవతి తల్లి ఆమెని నిర్లక్ష్యం  చేసేరు.
ఝాన్సీ, పాణిని ఒకసారి  కలిసింది.ఇద్దరి మధ్య  ప్రేమ రోజు రోజుకీ పెరిగింది. పాణి తన పట్ల  చూపే ప్రేమ, ఆరాధన,అతని బిగి కౌగిలి  అన్నీ ఝాన్సీకి ఎంతో ఇష్టం. ఝాన్సీ  ధైర్యం, సాహసం పాణికి ఎంతో భద్రతని ఇచ్చేది.అలా బిగి కౌగిలి, భద్రతా భావంతో వారిరువురూ ఆలు మగలయ్యారు.

21.8.25

ప్రేమకి ప్రతిరూపాలు

 

పసి ప్రాయంలో
అమ్మ  కౌగిలి
నాన్న భద్రత

పెద్దయ్యాక
మిత్రుల
ఆప్యాయపు కౌగిలి

వైవాహిక జీవితం
జీవిత భాగస్వామి
కౌగిలి
భద్రత

వృద్ధాప్యంలో
కన్నబిడ్డల
భద్రత
కౌగిలి

కౌగిలి
భద్రత
ప్రేమకి ప్రతిరూపాలే

21.8.25

అద్భుతాలు

 

మబ్బులు   ఆడుతునే
ఉంటాయి
అటూఇటూ  పరిగెడుతునే
ఉంటాయి
వర్షిస్తాయి
నీలి మబ్బులు
నల్లమబ్బులు
అవన్నీ మనకి
అద్భుతాలు
ఆనందాలు

20.8.25

వాగ్దేవి

 

మా తాతగారు
మా నాన్న గారు
దాచిపెట్టిన సాహిత్యం
అటకమీద అక్షరాలు
నాకు  గణితం
విజ్ఞానశాస్త్రం
చాలా ఇష్టమున్నా
సాహిత్యం కూడా
చాలా ఇష్టం
అది మా బామ్మ నుండి
అమ్మ నుండి వచ్చింది
నాన్న గదిలో  ఎన్నో
పుస్తకాలున్నా
అటకమీద అక్షరాని
కూడా  దింపి చదువుతుంటాం
అక్షరాలు  వాగ్దేవి కదా
వాటిని ఎంత ప్రేమిస్తే
అంత ఆనందం

19.8.25

విజేత

 

ఆమె జీవితంలో
మొదటి  మలుపు
అష్టకష్టాలే
వైఫల్యాలే
వెటకారాలు
ఎత్తిపొడుపులే
ఐనా ఆమె
రెండో మలుపు కోసం
ఎదురు చూసింది
విజయలక్ష్మి
ఆమెని వరించింది
విజేతగ నిలిచింది
ఆదరణ
మర్యాద
ప్రతిష్ట
అన్నీ లభించాయి
ఆ మలుపు
తరువాత

18.8.25

ప్రగతికి దారి

 

అగ్గి కావ్యం
శ్రీశ్రీ మహాప్రస్థానం
అగ్గి కావ్యం
ప్రతీ విప్లవకారుని
కవిత్వం  అగ్గి కావ్యం
దళిత కవిత్వం
అగ్గి కావ్యం
స్త్రీ వాద కవిత్వం
అగ్గి కావ్యం
కార్మిక కర్షక
పక్షపాత కవిత్వం
అగ్గి కావ్యం
అగ్గి కావ్యం
ప్రగతికి  దారితీస్తుంది
వ్యత్యాసాలను
దూరం చేస్తుంది

17.8.25

దీపకళికలా వెలుగుదాం

 

వెలుగు
వెలిగించు
నీ చదువుతో
సంస్కారంతో
వినయ విధేయతలతో
మంచి మర్యాదలతో
స్నేహంతో
ఆదరంతో
నిండు మనసుతో
సాయపడే మనసుతో
నీ ఆశయాలతో
ప్రేరణతో
ఒక దీపంతో
ఎన్నో  దీపాలు
వెలిగించినట్లు
జీవితమంతా
ఎన్నో దీపాలు
వెలిగించుదాం

16.8.25

అందాల చంద్రుడు

 అందాల  చంద్రుడు.వెండి వెన్నెల  కురిపిస్తాడు.చంద్ర లోయ ఎంత అందంగా  ఉంటుంది!  మానవుడు చంద్ర మండలం మీద అడుగు  పెట్టాడు.అదో అద్భుత  విజయం.చంద్ర  మండల అందాలు, లోయ అద్భుతాలు అన్నీ చూడగలిగాడు. భూమి మీద  ఉన్న  మనం కూడా  ఆ అద్భుతాలను,ఆహ్లాదకర వాతావరణాన్ని  చూడగలిగాం

15.8.25

మనోగతం

 గతం

స్వగతం

మనోగతం

14.8.25

ఆశాజీవిని

 పేదల బతుకులు

పూట గడవని

బతుకులు

దీనంగా

హీనంగా 

భయం భయంగా 

గడిచే బతుకులు

నిర్భాగ్యపు బతుకులు

ఏసాయం  దొరకని

బతుకులు

అవిద్య 

అంధకారం 

చీకటి బతుకులు

వారి బతుకుల్లో  కూడా 

ఆశాదీపం

కనిపిస్తుంది  నాకు 

ఆశాజీవిని నేను

14.8.25

అరుణ కిరణాల కోసం

 చీకటి కిటికీ

లోంచి

వెలుతురు ఎప్పుడు 

వస్తుందా అని చూస్తున్నా

బతుకులో చీకటి

జీవితంలో నిరాశ 

వెలుగురేఖలు

ఎప్పుడు  పరుచుకుంటాయా

అన్న ఆశ

చీకటి కిటికీ  వెనక

అపరిచితుడు

ఎవరైనా ఉన్నాడేమో

అన్న భయం

కిటికీ  మూసేస్తే

చల్లగాలి లేదు

ప్రకృతి తోడు ఉండదు

అరుణ కిరణాల కోసం

ఎదురు చూస్తూ

13.8.25

సంస్కారం

 

చిన్న వయసులో
పెద్ద మనసు
ముసలివాళ్ళని
రోడ్డు దాటించేవారు
అమ్మకి ఇంటి పనిలో
సాయం చేసేవారు
ఇంట్లో పెద్దవారి గురించి
శ్రద్ధ  తీసుకునేవారు
చుట్టు పక్కల చెత్త
శుభ్రం చేసేవారు
చిన్న పిల్లలకి  ఎంత
పెద్ద మనసైనా ఉంటుంది
అది వారి సభ్యత
సంస్కారం  మీద ఆధారపడి
ఉంటుంది

12.8.25

విద్యాదీపాలు

 

దీపం జ్యోతి  పరబ్రహ్మం
పూజ మొదలెట్టాలంటే
దీపం వెలిగిస్తాం
దీపావళి నాడు
ఇంటింటా దీపావళి
చీకట్లని తొలిగించేది
దీపకాంతి
కార్తీక  మాసంలో
కార్తీక  దీపోత్సవం  చేస్తారు
విద్యాదీపాలు వెలగాలి
ఇంటింటా
దేశమంతా

11.8.25

చిన్న వయసులో పెద్ద మనసు

 

చిన్న వయసులో
పెద్ద మనసు
ముసలివాళ్ళని
రోడ్డు దాటించేవారు
అమ్మకి ఇంటి పనిలో
సాయం చేసేవారు
ఇంట్లో పెద్దవారి గురించి
శ్రద్ధ  తీసుకునేవారు
చుట్టు పక్కల చెత్త
శుభ్రం చేసేవారు
చిన్న పిల్లలకి  ఎంత
పెద్ద మనసైనా ఉంటుంది
అది వారి సభ్యత
సంస్కారం  మీద ఆధారపడి
ఉంటుంది

జై జవాన్

 

నా మిత్రమా
నీకోసం  ఎదురుచూస్తున్నా
జాతి గర్వించే సేవ నీది
యుద్ధంలో సంరక్షితంగా
బయటపడ్డావు
సెలవు దొరికితే
నాదగ్గరకే వస్తావు
అక్కడ  నువ్వు
జైవాన్‌వి
ఇక్కడ  ఇద్దరం  జై కిసాన్
వ్యవసాయం  చేయడానికి
వెనకాడవు నువ్వు
నా పిల్లలు  మామా
అంటే  మురిసిపోతావు
వాళ్ళూ నీ కోసం
ఎదురు చూస్తుంటారు
నీగురించి గర్వంగా చెప్తుంటారు

మిత్రమా

 

మిత్రమా
నా చిన్ననాటి  నేస్తమా
భుజాలమీద చేతులేసుకుని
తిరిగాం
కన్నీరొచ్చేదాకా నవ్వేం
ఏటి ఒడ్డున  గంటల
తరబడి గడిపేం
బడిలో ఎందరు మిత్రులున్నా
నాకు నువ్వు ప్రత్యేకం
మనిద్దరి మధ్య
పేద గొప్ప
బేధం లేదు
జీవితమంతా కలిసే నడిచాం
మిత్రమా
ఈరోజు నువ్వు లేవు
నీ జ్ఞాపకాలు మాత్రమే
నాతో ఉన్నాయి

9.8.25

Selected 

తెలివిని ఉపయోగించాల్సిందే

 

తెలివి
చిక్కులనుండి
తప్పించుకోవడానికి
తమని తాము
రక్షించుకోవడానికి
సమయస్ఫూర్తిగా
ప్రవర్తించడానికి
చదువు లేకున్నా
తెలివైన వాళ్ళుంటారు
చదువుకున్నా
తెలివితేటలు ప్రదర్శించరు
కొందరు
అనుభవంతో కూడిన
తెలివితేటలు కొందరివి
తెలివిని ఉపయోగించాల్సిందే
దైనందిన జీవితంలో

ప్రకృతిలో గడపడం ఆహ్లాదం

 

ప్రకృతిలో గడపడం
ఆహ్లాదం
పిట్టల కుహు కుహు
రాగాలు  ఆహ్లాదం
చిన్నపిల్లల చిలిపి చేష్టలు
ఆహ్లాదం
యౌవ్వన దశ
ఆహ్లాదం
రంగు రంగు పూవులు
ఆహ్లాదం
ముచ్చటైన జంట
ఆహ్లాదం
ఆహ్లాదమైన వాటిని
అనుభవించడమే  జీవితం

వివాహ బంధం ఏకం చేస్తుందన్న ఆశ

 

ఇద్దరి  మధ్య
ప్రేమ  ఉన్నా
ఇద్దరం చెరోవైపు
ఉన్నాం
నేను అతి సామాన్యుడిని
మీరు కోటీశ్వరులు
నీవేమో పెద్ద చదువులు
నాది డిగ్రీ  చదువు
ఇరు హృదయాలు
ఎలా  ఏకమయ్యాయో
మీ పెద్దలని ఎలా
ఒప్పించగలమో
ఇద్దరం చెరోవైపు ఉన్నా
నా ప్రాణం ‌నువ్వు
నా జీవితమే‌ నువ్వు
ఏదో ఒక నాటికి
వివాహ బంధం 
మనని ఒక్కటి
చేస్తుందని ఆశ

4.8.25

మనసు వేదన

 

అంశం:తలుపులు   మూసుకున్న తరువాత
తేది:30.7.25
శీర్షిక: మనసు వేదన
తలుపులు మూసుకున్న
తరువాత
అంతా  నిశ్శబ్దం
నిర్లిప్తత
మనసులో బాధలు
మౌనం
ఎవరికీ చెప్పుకోలేని
నిస్సహాయత
పిల్లల ప్రపంచం వేరు
మనవల
ప్రపంచం  వేరు
గతకాలపు  వైభవాలెన్నున్నా
నేటి ఒంటరితనం
భయంకరం
అప్పుడప్పుడూ
ఓ ఫోన్ కాల్
వీడియో కాల్
పలకరిస్తాయి
ఆనందం
హుషారు నటిస్తాము
తలుపులు తెరిచినా
అదే నటన

ఇది నా స్వీయ కవిత
డాక్టర్  గుమ్మా భవాని
Result  announced

సమాజంలో మనిషి ఒంటరి కాదు

 

ఒంటరి బతుకు
ఒంటరి జీవితం
జీవితం లో తోడు
లేకుంటే
ఉన్న తోడు విడిచి
వెళ్ళిపోతే
తిరిగి రాని లోకాలకి
వెళ్లిపోతే
ఉద్యోగాల కోసం
ఒక్కరే దూరప్రాంతాలకి
తరలివెళ్తే
దేశసేవ కోసం
సరిహద్దుల రక్షణ
కర్తవ్యదీక్షలో నిమగ్నమైతే
ఒంటరితనం లో కూడా
సమాజంలో స్నేహితులని
తోడుని వెతుక్కోవచ్చు

3.8.25

తోడు కావలసిందే

 

చిన్నప్పుడు
అమ్మానాన్నల తోడు
అన్నదమ్ముల తోడు
అక్కచెల్లెళ్ళ తోడు
స్నేహితులతోడు
ప్రేమించిన వారి తోడు
జీవిత భాగస్వామి తోడు
మంచి వ్యక్తుల తోడు
సమాజం తోడు
సంఘాల తోడు
జీవితమంతా ఎవరో ఒకరి
తోడు కావలసిందే

2.8.25

నాణేనికి మరోవైపు

 అందరూ  చూసేది

ఒకవైపు

కొందరే చూసేది

మరోవైపు 

భార్య చూసేది

మరోవైపు 

కన్న బిడ్డలు చూసేది

మరోవైపు 

సన్నిహితులు  చూసేది

మరోవైపు 

నాణేనికి  మరోవైపు 

ఉన్నట్టే

అమానుషత్వం

దౌర్జన్యం 

దుర్మార్గం 

మరోవైపు 

ఎందరిలోనో

1.8.25

స్వీయ రక్షణ

 అమ్మ రక్షణ

నాన్న రక్షణ 

అన్నదమ్ముల రక్షణ

అక్కాచెల్లెళ్ళ రక్షణ

పోలీస్ రక్షణ 

జవాన్ రక్షణ 

ఇరుగూ పొరుగూ

రక్షణ 

వైద్యుల రక్షణ

పచ్చని చెట్ల రక్షణ 

స్వీయ రక్షణ 

రక్షణ వల్లే

కొనసాగుతోంది 

మన జీవితం

లేకుంటే  ప్రాణాంతకమే

30.7.25

నైపుణ్యం విలువ

 మట్టితో కుండలు

మట్టితో దేవుని విగ్రహాలు 

చేనేత వస్త్రాలు 

కొండపల్లి బొమ్మలు 

అన్నీ నైపుణ్యంతోనే

కానీ వారి కష్టానికి 

విలువ తక్కువ 

మనం

ప్రభుత్వం కూడా 

ఆ నైపుణ్యం విలువ  గుర్తించాలి

29.7.25

నా దేశం

 

నాదేశం
ఆర్యులదీ కాదు
తురుష్కులదీ కాదు
బ్రిటిష్ దొరలదీ కాదు

ఈ దేశం
ఈ గడ్డలోనే పుట్టిన
ఆదిమజాతి వారిది
ఈ గడ్డలో పుట్టిన
వారి పూర్వీకులది

అయినా ఈ దేశం నాదేశమే
మా తాత తండ్రులదీ
ఈ దేశమే  నాకు తెలిసిన
విశ్వం
నాకు  తెలిసిన  ప్రకృతి
నేను  చూసిన అందం

ఈదేశం
ఈ సమాజం
మా పరిసరాలు
స్నేహితులు సన్నిహితులు
అన్నిటికీ  అలవాటు  పడ్డ
ప్రాణం  నాది

ఈదేశం నాతల్లి
అమ్మని ఆలింగనం  చేసుకుంటూ
అణువణువూ
దర్శిస్తూ స్పర్శిస్తూ

అమ్మ  ఒడిలోనే
కనుమూస్తానని
ఖచ్చితంగా  తెలుసు 🙏
Selected 2

కవితాగుచ్ఛం

 

అమ్మానాన్నలుఆచార్యులు గురువమ్మలుపడేసారు  నాఒళ్ళో అక్షరాలపొట్లంఆ అక్షరాలు ఇప్పటికీపూసగుచ్చుతున్నా పదాలుగా కవితలుగా1..8. 15
3 50 A.M
Selected

మనోబలం

 

బలం
శారీరిక  బలం
మానసిక బలం
ఆరోగ్యం కోసం
శారీరిక  బలం అవసరం
మనోబలం తో
ఏదైనా  సాధిస్తాం
మన కుటుంబం
మన బలం
మన మిత్రులు
మన బలం
ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం
వ్యాయామం
యోగా
ఇవన్నీ
మన బలం
ఎటువంటి బలహీనతలూ
లేకపోవడమే
మనబలం

28.7.25

ఆజన్మాంతం నిలిచేది

 అనుబంధం

అమ్మానాన్న లతో

అక్కాచెల్లెళ్ళతో

అన్నదమ్ములతో

స్నేహితులతో 

జీవిత భాగస్వామితో

కన్నబిడ్డలతో

గురుశిష్యుల  నడుమ 

అహంభావం 

దురాశ

స్వార్ధం 

పెరిగితే

అనుబంధం తగ్గుతుంది 

అనుబంధం  చిక్కనైనది

నమ్మకాన్ని  పెంచుతుంది

ఆజన్మాంతం నిలిచే

అనుబంధం 

అందరికీ  ఆదర్శం

స్వర్ణ భారతం కోసం

 రేపటి కోసం 

కలలు కందాం

మన పిల్లల కోసం

మన జాతి కోసం

రేపటి కోసం 

కష్ట పడదాం

మన స్వప్నాలు

సాకారం చేసుకోవడం

కోసం 

ఉన్నత చదువుల కోసం 

ఉపాధి కోసం 

జాతి మెచ్చే 

క్రీడా పతకాల

కోసం 

ఆస్కార్ల కోసం 

నోబెల్ బహుమతుల కోసం

జాతి గర్వించే

నేతల కోసం

స్వర్ణ భారతం కోసం

క్రమశిక్షణ కోసం

 

ఆదాయం
తక్కువైనప్పుడు
నెలఖర్చు
రాసుకోవాల్సిందే

ఆదాయంలో కొంత భాగం
భవిష్యత్తు కోసం
దాచాలన్నా
నెలఖర్చు  రాయాల్సిందే

పిల్లల చదువుల కోసం
పెళ్ళిళ్ళ కోసం
అమ్మానాన్నల  ఆరోగ్యం
కోసం నెల ఖర్చు
రాయాల్సిందే
దుబారా ఖర్చు  తగ్గించడం
కోసం నెలఖర్చు  రాయాల్సిందే
నెలఖర్చు  రాయడం
క్రమశిక్షణ

ఆత్మ స్థైర్యమే ఆయుధం

 

హక్కుల కోసం
పోరాటాలు
ఉద్యోగులు తమ భద్రత
కోసం నిద్రలేని రాత్రులు
భార్యాభర్తలు ఇద్దరూ
ఉద్యోగాలు చేస్తున్నా
అనిశ్చిత పరిస్థితి 
ఉద్యోగాల కోసం
ర్యాంక్ ల కోసం
మానసిక అశాంతి
పెళ్ళిళ్ళు కుదరక
పెళ్లిళ్ళు కాక
అశాంతి
తమకి తోడు  లేక
వృద్ధుల అశాంతి
ప్రభుత్వం
సమాజం
కుటుంబం
ప్రశాంతతని తీసుకు రావల్సిందే

ఆత్మ స్థైర్యమే ఆయుధం 
భగవంతుణ్ణి నమ్ముకున్న వారికి
నమ్మకం ప్రశాంతతని ఇస్తుంది

వెలుగుల జీవితం

 

ఇతరుల జీవితాల్లో
వెలుగు నింపాలనుకున్నవారిదే
వెలుగుల జీవితం
మానవ సేవకి
అంకితమైన వారిదే
వెలుగుల జీవితం
మృత్యుముఖం  నుండి
వెలికితెచ్చే వైద్యులదే
వెలుగుల జీవితం
దేశసేవకి ప్రాణాలు
త్యాగం చేసే అమర జవాన్లది
వెలుగుల జీవితం
అనాధలకి
వృద్ధులకి
సాయం చేసేవారిది
వెలుగుల జీవితం

భయంకర నిజాలు

 

ముసుగు లేని నేను
నా ప్రేమ  కథ చెప్తా
నాలోని కోపాలు
ద్వేషాలు చెప్తా
కోరికలు
అత్యాశలు
దురాశలు
పేరాశలు చెప్తా
ఎదుటివాడి పతనం
గురించి ఆలోచిస్తే
నిస్సిగ్గుగా
బయట పెడతా
ముసుగు తొలగిస్తే
భయంకర నిజాలు
బయట పడతాయి

చిన్ని చిన్ని ఆశలు

 

మన కోరికలన్నీ
తీరాలన్న ఆశ
మన వారికి మంచి
జరగాలన్న ఆశ
పేదవారికి చిన్న చిన్న
ఆశలు
పసి మనసువి
చిన్ని చిన్ని ఆశలు
ప్రేమికులవి అందమైన
ఆశలు
ఆశకి అంతులేదు
ఆశ నెరవేరితే
అంతకు మించిన 
ఆనందం లేదు
ఆశ ఊపిరి
ఆగేవరకు

నవ్వు నవ్వించు

 

నవ్వు  వరం
నవ్వించడం కళ
నవ్వే అందం
నవ్వే ఆరోగ్యం
నవ్వే ఆకర్షణ
నవ్వించడం అందరినీ
ఆరోగ్యం గా ఉంచడం
అందరినీ నీ వాళ్ళని
చేసుకోవడం
నవ్వే ఆనందం
నవ్వించడం  పరమానందం

అర్ధనారీశ్వరమై

 నీలో సగమై

చెరి సగమై

రస జగమై

అర్ధ నారీశ్వరమై

పాలు తేనె

పూవు తావి

కష్ట సుఖాలలో

పాలు పంచుకుంటూ

తోడూ నీడై

నీ బలం నేనై

నా ధైర్యం  నువ్వై

జీవిత సంథ్యల వరకు

చెట్టాపట్టాలేసుకుని

కాల గమనం లో

కలిసిపోదాం

తక్షణ కర్తవ్యం

 ఒకప్పుడు గ్రామాలు

తక్కువ  జనాభాతో

నగరాలు పరిమిత

జనాభాతో

ఇప్పుడు  మహా నగరాలు 

విపరీతమైన రద్దీగా

గంటల  తరబడి 

ట్రాఫిక్లో

ప్రమాదాలు

దుర్మరణాలు

ట్రాఫిక్ని నియంత్రించడమే

కష్టమౌతోంది

షాపుల దగ్గర  రద్దీ 

హొటళ్ళలో రద్దీ 

బస్సులలో రద్దీ 

ప్రాణ రక్షణ  లేదు

భద్రత లేదు 

పిక్  పాకెట్ లు

ప్రశాంతత లేదు 

ఒకపక్క

గ్రామ  జనాభా 

పట్టణాలకి

రద్దీని నియంత్రించడమే

ప్రభుత్వాల

స్వచ్ఛంద సంస్థల

కర్తవ్యం

ధిక్కార స్వరం

 

శీర్షిక: ధిక్కారం ఎప్పుడూ సజీవమే

అరాచకానికి వ్యతిరేకంగా  

అక్రమాలకి వ్యతిరేకంగా  

దోపిడీకి  వ్యతిరేకంగా  

ధిక్కార స్వరం 

దళితులపై

స్త్రీలపై

నిరుపేదలపై

దౌర్జన్యాలకు వ్యతిరేకంగా  

ధిక్కార స్వరం 

అధికార దుర్వినియోగం 

అవినీతికి వ్యతిరేకంగా  

ధిక్కార స్వరం 

వినిపించే పత్రికలను

వ్యక్తులను

శక్తులను  భూస్థాపితం 

చేస్తారు 

ఐనా అవి తిరిగి 

బలంగా తమ ధిక్కారాన్ని

వినిపిస్తూనే ఉంటాయి 

ఇది నా స్వీయ కవిత 

డాక్టర్ గుమ్మా భవాని 

23.5.25

జీవిత పోరాటం

 

పోరాటమే జీవితం
పొట్టకూటి కోసం పోరాటం
చదువు కోసం పోరాటం
ఆత్మాభిమానం కోసం
పోరాటం
అధికార్లతో పోరాటం
బిడ్డల జీవితం  కోసం
పోరాటం
మానం కోసం పోరాటం
ప్రాణం కోసం పోరాటం
మృత్యువుతో పోరాటం
అంతులేని  పోరాటాలే
జీవన పోరాటం

విషాదాంతం

 

నాకు కలల ప్రపంచం  మ్యాజిక్
చిన్న పిల్లలకి చిట్టి పొట్టి
కథలే మ్యాజిక్
నచ్చిన  అమ్మాయి
అబ్బాయికి మ్యాజిక్
షష్ఠి పూర్తి పెళ్లి కొడుక్కి 
తన అర్ధాంగి చిరునవ్వే
మ్యాజిక్
మృత్యువు మనకి
తెలియని విషాదాంత
మ్యాజిక్

నాక్కొంచెం స్వేచ్ఛ కావాలి

 

నాక్కొంచెం స్వేచ్ఛ కావాలి
చదువుకోడానికి
ఆటలాడటానికి
తలెత్తుకు నడవడానికీ
నా జీవిత భాగస్వామిని
ఎంచుకోవడానికి
మాతృత్వపు ఆనందాన్ని
పొందడానికి
హక్కుల కోసం జరిపే
పోరాటాలలో పాల్గొనే స్వేచ్ఛ
మహిళగా నేను కోరే
కొద్ది  స్వేచ్ఛ ఇంతే

రాజకీయ ప్రక్షాళన కోసం

 శీర్షిక:  రాజకీయ ప్రక్షాళన కోసం. ..

నేను రాజకీయ పార్టీ 

జండా మోస్తున్న  మహిళని  ....

నమ్ముకున్న  రాజకీయపక్షం

మా ఆశలు వమ్ము చేయదని  .....

లక్షలాది పార్టీ అభిమానుల్లో

నమ్మకం కలిగిస్తుంటా. ..

పార్టీజండా మోసి నాయన 

భుజాలు కాయలు కాసేయి  

అయినా అలుపెరుగని

నడక  ఆయనది పార్టీ చరిత్రలో. ...

ఆయన నుండి నేర్చుకున్నా

ఆశయ సాధనలో...

వెనుకడుగు లేదని

మునుముందుకు సాగాలని...

ప్రజాస్వామ్యం గణతంత్రం

సామ్యవాదం పునాదులుగా 

కులమత వర్గ వివక్షత లేని

రాజ్యం దిశగా  

అంబేద్కర్ చేతిలోని రాజ్యాంగం 

మన దేశ భగవత్గీత 

చట్టసభలలో మహిళల 

 గొంతు మార్మోగేలా  .....

దళితులు తమ  తమ 

హక్కులు అనుభవించేలా .......

మా నాయకుల మీద 

తప్పక ఒత్తిడి తెస్తాం  ......

విద్యాధికులు చట్ట సభలకు

ఎన్నిక అయ్యేలా ......

ఎన్నికల ముందు వాగ్దానాలు 

అధికారం  చేపట్టేకా అమలుజరిపేలా .....

పార్టీ కార్యకర్తలం మేము 

ముమ్మర ప్రయత్నాలు కొనసాగిస్తాం .......

మహిళల భద్రత కోసం 

చట్టాలు చేయమని  .....

గ్రామీణ భారత  వికాసం

నేతల లక్ష్యం  కావాలని ......

ఎన్నికలు ప్రజల విజయంగా

మార్పు ప్రగతికి ముందడుగుగా .....

స్వచ్ఛ రాజకీయాల కోసం 

నిరంతరం పోరాడుతున్న పార్టీకార్యకర్తని  

*        *         *         *     *       *

ఇది నా స్వీయ రచన.

నీ నవ్వు ఏ రాగమో

 తేది:15.5.25

శీర్షిక: నీ నవ్వు  ఏ రాగమో 

నీ నవ్వు  ఏ రాగమో

మనసుని  మురిపించే

మోహన రాగమో   

తొలిపొద్దు తొలిసంధ్యలలో

పూల తెమ్మెరగా వీచే

భూపాలమో 

అర్ధనారీశ్వర  తత్వాన్ని 

తలపింపచేసే

 శంకరాభరణమా 

మన కళ్యాణం ఎప్పుడెప్పుడా

అని ఎదురు చూస్తూ

నవ్వలొలకబోసే

కల్యాణి రాగమో

నన్ను  మురిపించే రాగం

మైమరిపించే రాగం 

వసంత రాగమో 

నవ‌వసంత రాగమో 

ఇది నా స్వీయ కవిత 

డాక్టర్ గుమ్మా భవాని

దుఃఖలిపి

తేది: 21.5.25 

శీర్షిక: దుఃఖ లిపి 

ఎన్ని  కోట్ల జీవితాలది

దుఃఖలిపి

ఎన్ని వేల ఆడజన్మలది

దుఃఖలిపి    

ఎన్ని లక్షల జీవితాలు 

దోపిడీకి  గురైతే

అది వేదనాభరిత చరిత. 

ఎందరు చిన్నారులు

అనాధలైతే అది

దుఃఖ లవకుశ గానం    

ఎందరు వృద్ధులు

ఇలలోనే నరకయాతన

అనుభవిస్తే

అది మనసువేదన

దుఃఖలిపిని చెరిపేస్తే

నాగరికత పరోగమనం

ఇది నా స్వీయ  కవిత 

డాక్టర్ గుమ్మా భవాని

సర్వేంద్రియాణాం నయనం ప్రధానం

 

మసకబారిన చూపు
వృద్ధాప్యపు కష్టం

ఇష్టమైన వారిని
ప్రేమగా చూసుకోలేం
సొంత  ఇంట్లోనే
తడుముకుంటూ  నడవడం
ప్రకృతి అందాలు
చూడలేని దుస్థితి

చిన్ననాటి స్నేహితులను
ఆప్యాయంగా తడుముతాం
భార్యని కూడా ఆనందంగా
చూసుకోలేకపోతే
అదెంత కష్టం
ఇతరుల మీద
ఆధారపడే జీవితం

ఆనాటి ఆప్రేమ ఏమాయె

 

ప్రేమిస్తారు
మనసిచ్చి పుచ్చుకుంటారు
వివాహ బంధం లో
ఒక్కటవుతారు

మరికొద్ది రోజులలోనే
మాటామాటా  వచ్చి
విడిపోతారు
మరో మగువ మీద
మోజు పడితే
విడిపోతారు
మరో ప్రియునితో
కలిసి ఉండాలనుకుంటే
విడిపోతారు
సొంత బిడ్డల
భవితని గూర్చి
ఇద్దరూ ఆలోచించాలి

ప్రేమకి నిర్వచనం

 

నువ్వు  నేను
పూవు తావి
నువ్వు  నేను
ఒకరికి ఒకరం
నువ్వు నేను
తోడు నీడ
నువ్వు  నేను
పాలు తేనె
నువ్వు  నేను
వివాహ బంధం
మనిద్దరిదీ కలిసి
జీవన గమనం
మన బంధం
ప్రేమకి నిర్వచనం

నిరంతర జపం

 

ప్రేమించే  ప్రతివ్యక్తి
తన ప్రియురాలికై
జపం చేస్తూనే ఉంటాడు
ఆమె తన ప్రేమను
అంగీకరించాలని
తనతో   జీవితం
పంచుకోవాలని
తనను కూడా
అంతగానూ ప్రేమించాలని
ఆమెను ఎప్పుడెప్పుడు
కలుస్తానని  తహతహలాడుతూ
తన మనసులోని మాటలన్నీ
ఆమెకి  చెప్పుకోవాలని
నిరంతర ధ్యాస
నిరంతర జపం

ఆసేతు హిమాచల

 

భరతమాత
ఎందరో జాతి రత్నాలను కన్న
బంగరుతల్లి
ఎన్ని  భాషలు
ఎన్ని  మతాలు
ఎన్ని సంస్కృతులు
శాంతియుత సహజీవనం
అందాల హిమాలయాలు
హిందూ మహాసముద్రం
అరేబియా సముద్రం
బంగాళాఖాతం
నోబుల్  గ్రహీతలు
అలీన విధానం
రైతన్నల భారతం
ఆసేతు హిమాచల
భారతం

ధృఢ నిశ్చయం

 

ప్రతీ మనిషిదీ
ఓ గమ్యం
వైద్యుడు కావాలని
శాస్త్రవేత్త కావాలని
ప్రజాసేవ  చేయాలని

గమ్యం ఏదైనా
ఎన్నుకున్న మార్గం
మంచిదై ఉండాలి
గమ్యం  చేరడం కోసం
ఎన్ని  ఒడుదుడుకులు
అయినా ఎదుర్కోవాలి
దృఢనిశ్చయం
ఏకాగ్రత తప్పనిసరి

ప్రేమలకి అర్ధం

 

లవ్ యూనే
అబ్బాయిలు అమ్మాయిలకు
చెప్పే మాట
లవ్ యూ రా
అమ్మాయిలు చనువుగా
అబ్బాయిలకి చెప్పే మాట

ఆ తర్వాత మొదలౌతుంది
అసలు కథ
ఇద్దరూ పరస్పరం
ఇష్టపడాలి
ఇద్దరి  ఇంట్లో 
పెద్దవాళ్ళు  ఇష్టపడాలి
పెద్దలు విలన్లుగా
మారకూడదు
రక్తపాతాలు జరగకూడదు
అన్యోన్య  దంపతులుగ
మారినప్పుడే
ప్రేమలకి అర్ధం

ఇది కల‌ కాదు

 

మన కలయిక నిజమే
అనుకోకుండా కలసిన కలయిక

నువ్వు  ఎప్పుడూ పుస్తకాలు
నేను ఎప్పుడూ  ఆటలు

నా చుట్టూ  స్నేహితులు
నీ చిరునామా గ్రంధాలయం

నీ కోసమే  నేను
గ్రంధాలయానికి
వచ్చేదాన్ని
నీతో మాటామాటా
కలిపేదాన్ని

చూపులు కలిసాయి
నువ్వే నన్ను ఎక్కువ
ఇష్టపడ్డావు

మన కలయిక
కల కాకుండా
చెట్టాపట్టాలేసుకు
నడిచినంత నిజమయింది

ప్రియాతిప్రియం

 

శిల్పి బొమ్మలు చేస్తాడు
రంగులతో మెరిపిస్తాడు
అందాలు  చిందిస్తాడు
మనం అచ్చెరువొందుతాం

మెరిసే బొమ్మలు  కొన్ని
కలకాలం
కళకళలాడే బొమ్మలు
ప్రాణం పోసుకున్న బొమ్మలు

మెరిసే బొమ్మలకి
ప్రాణం పోసే శిల్పి
సాక్షాత్తూ  బ్రహ్మ

మెరిసే బొమ్మలు
పిల్లలకి ప్రియం
పెద్దలకి సంబరం

వనాలని సంరక్షించుకుందాం

 అంశం: సూర్యుడి పగ/ఈ ఎండు పాపం ఎవ్వరిది

తేది: 9.6.25

శీర్షిక  :వనాలని సంరక్షించుకుందాం

చెట్లు   కొట్టేస్తున్న మానవుడు

చల్లదనం

వర్షాలు 

లేకుండా   చేస్తున్నాడు

నీటి చక్రం గూర్చి 

పాఠ్య పుస్తకాలలోనే 

పచ్చదనం ఉంటేనే

చల్లదనం

నీటి మబ్బులు 

కారుమబ్బులు  లేకుంటే

సూర్యుడి ప్రతాపమే 

ప్రకృతిని నాశనం చేస్తున్న

ఆధునిక మానవుడి మీదే

సూర్యుడి  కసి

మనం వనాలని 

సంరక్షించుకుంటే

సూర్యుడు  చల్లబడతాడు

ఇది నా స్వీయ కవిత 

డాక్టర్ గుమ్మా భవాని

ఆశావాదం

 

శీర్షిక: ఆశావాదం

మన దారులన్నీ 

మూసుకుపోయినా

ఏదో ఒకదారి తెరిచేవుంటుంది

ఆ దారి ఏదో మనం

అన్వేషించాలి 

ధనం లేని రోజు

కష్టే ఫలే

చదువురాని రోజు

విద్యాదాతలుంటారు 

ఆరోగ్యం  పాడయితే  

మిత్రులు సాయం చేయకున్నా

సాయం చేసే ఆత్మబంధువులు

దొరుకుతారు

ఆశావాదం ఏదో ఒక

దారి చూపుతుంది

నిరాశావాదం అన్నిదారులు

మూసుకుపోయాయన్న

భావన కలిగిస్తుంది 

ఇది నా స్వీయ కవిత 

డాక్టర్ గుమ్మా భవాని

చదువు

 ఇది నా స్వీయ  రచన

చదువు 

సుశీల పది ఇళ్ళలో పని చేస్తూ కూతురు ఉమని పెంచుతుంటుంది. ఒకరోజు ఒక అబ్బాయి తన ఇంటి దగ్గర కూర్చుని ఉండటం చూసింది.

"ఏమ్మా, అలా కూర్చున్నావు" అని అడిగింది  సుశీల.

"నా  పేరు  శీను. రోజూ  ఏదో ఒక పని  చేసి ఎంతో కొంత సంపాదిస్తుంటాను. ఇవాళ  పనీ లేదు. ఏదీ తినడానికీ లేదు " అన్నాడు. 

సుశీల శీనుని లోపలకి రమ్మని తను వండిందే కొంత పెట్టింది. ఆ రోజు  నుండి  శీనుని  తమతోనే ఉండమంది.

శీను సుశీలని అమ్మ అని పిలిచేవాడు. ఉమని బాగా చదివించాలని ఎప్పుడూ  సుశీలతో అనేవాడు. శీను కోరుకున్నట్టే ఉమ బాగా చదువుకుంది. 

"శీనుతో నువ్వు కూడా  నా దగ్గర చదువు నేర్చుకోకపోతే నువ్వు చాలా మంది  దగ్గర  మోసపోతావు. నీకు కూడా ఇంకా  మంచి పనులు దొరుకుతాయి. నేను కూడా  ఇంక ఉద్యోగం  చేస్తాను. మనిద్దరం అమ్మని సుఖపెట్టాలి.

ఉమ లెక్చరర్ అయింది. సుశీల ఇప్పుడు ఓ లెక్చరర్ తల్లి.

మనసులు విశాలం కావాలి

 

ఇరుకు సందులు
ఇరుకు వీధులు

ఇరుకు హృదయాలు
జనాభా పెరిగిపోయి
ఇరుకు బస్సులు
వాహనాలు కదలలేని
పరిస్థితి 
విద్యాలయాల్లో
సీట్లులేని
ఇబ్బంది
చిన్న చిన్న  ఇళ్ళు 
గుడిసెలు
ఐనా ఆకాశం
విశాలమే
భూమాతా
విశాలమే
మన మనసులు
ఆలోచనలు
విశాలమైతే
అంతేచాలు

తెలియకుండానే

 

జీవిత ప్రయాణం
అమ్మతో మొదలైంది
నాన్నతో నడక
తోబుట్టువులతో
ఆటపాటలు
పలకాబలపం చదువు
గురువుల నీడన
విద్యార్జన
స్నేహబంధాలు
ప్రేమలు
పెళ్ళిళ్ళు
ఉద్యోగ యాతనలు
సంసార సాగరం
జీవిత ప్రయాణంలో
సహ ప్రయాణీకులెందరెందరో
మనకే తెలియకుండా
మన ప్రయాణం
ఆగిపోతుంది

మనమీద మనకి నమ్మకం

 

మనవారి పై
నమ్మకం
మంచి జరుగుతుందన్న
నమ్మకం
వివాహ బంధం మీద
నమ్మకం
ఆ దేవుడు
మనని చల్లగా
చూస్తాడని నమ్మకం
ప్రజాస్వామ్యం మీద
నమ్మకం
పాలకుల మీద  నమ్మకం
మన మీద మనకి నమ్మకం
అత్యవసరం

కార్తీక దీపోత్సవం

 కార్తీక పున్నమి 

దినోత్సవం 

కోటి దీపోత్సవం

నదిలో దీపాలు వదిలే

దీపోత్సవం

మగువలు సౌభాగ్యానికి

చేసే పూజ

కోవిళ్ళలో జరిగే

కోటి దీపోత్సవం 

ఆధ్యాత్మిక చింతన 

వెల్లువెత్తే వేళ

సఖీ నీ తోడుంటే

 కేవలం మనమే ఉందామా

సాగర తీరంలో

పచ్చని పొలాలలో

పచ్చిక మైదానాలలో

మన పొదరింటిలో

ఇసుక తిన్నెల మీద

ఆరుబయట

వెన్నెల  రాత్రులలో

సఖీ నీ తోడుంటే

కేవలం మనమే చాలు

ఇష్టం

 

నా స్వేచ్ఛ దూరమైతే అయిష్టం
ఆడవారిని తక్కువ  చేస్తే
నాకు నచ్చదు
పిల్లలకి చదువే సర్వవేళలా
ఆటలేదంటే అయిష్టం
జీతమిస్తున్నాము కదా
గడియారం చూడకుండా
పనిచేయమంటే
ఉద్యోగికి ఎంత కష్టం
తల్లి తండ్రుల మాటకి
విలువలేని చోట
కాలం గడపడం వారికి
ఎంతో అయిష్టం
అయిష్టాలు దూరమైన నాడే
ఇష్టంగా జీవించగలం

బాలవాక్కు బ్రహ్మవాక్కు

 పిల్లలే  దేవుళ్ళు 

ఆ నవ్వులో స్వచ్ఛత

మాటలో నిర్మలత్వం 

వారి ప్రేమలో

ఆప్యాయత

అభిమానం

బాలవాక్కు

బ్రహ్మ వాక్కంటారు

పెద్దలు 

మన దుఃఖాన్ని

చిరునవ్వుగా

మార్చేది వారే

మన మదిలో దిగులు 

పోగొట్టేది వారే

దేవుడు మన కోసం

కానుకగా పంపుతాడు

పిల్లలని

చిట్టి పాపాయి

 

ఓ చిట్టి పాపాయి
నీవెవరివే
నిద్రలో  నేనమ్మ  విరిజాజినే
నిద్రలో నేనమ్మ సిరిమల్లెనే
గులాబీ రేకుపై మురిసే
మంచు ముత్యాన్నే
నిద్రలో నేనమ్మ
బంగారు బొమ్మనే
అందాల కొమ్మనే

జీవితం రైలుబండి

 జీవితమే

ఓ ప్రయాణం 

భూమి తిరుగుతూ 

మనమూ

భూమితో పాటు

తిరుగుతూ 

అమ్మ నాన్న 

చేయి పట్టుకుని 

కొన్నాళ్ళు 

నడుస్తాం

చదువులమ్మ

చేయి పట్టుకుని 

మరి కొన్నాళ్ళు 

తోటి  ఉద్యోగులతో

ఎన్నో   ఏళ్ళు 

ఆలుమగలుగా

జీవితాంతం

కన్నబిడ్డలతో

ప్రయాణం 

వారికి రెక్కలొచ్చేదాకా

జీవితం రైలుబండి 

మనకి తెలియకుండా 

దిగిపోతాం

అవరోహణం

 

కొండ ఎక్కడం
మొదలుపెట్టా
అమ్మ పొత్తిళ్ళలో
మరి కొంచెం  ఎక్కా
నాన్న   చేయిపట్టుకొని
ఇంకొంచెం ఆచార్యుల
సాయంతో
వివాహ బంధంతో
మరి కొంచెం 

శ్వాస ఆగి
ఎవరెస్ట్ శిఖరం
నుంచి లోయల్లోకి

శిలలపై శిల్పాలు

 

శిలకి ప్రాణమొస్తే
శిల్పమౌతుంది
అందాల సుందరి
అవుతుంది
ప్రపంచ వింతవుతుంది
హంపీ
అజంతా శిల్పాలవుతాయి
కోణార్క
రధ చక్రమౌతుంది
విదేశీ యాత్రికులు
సైతం
అచ్చెరు వొందుతారు
శిల్పాలని
తరచి చూడాలంటే
ఎంతైనా సమయం
కేటాయించాలి
కనిపించని
శిల్పులకు
అభినందనలు
కృతజ్ఞతలు

ఎదురుచూపు

 

పెళ్ళయిన మూడో రోజే
అత్యవసరమని
దేశ సరిహద్దుల వరకు
వెళ్ళిపోయావు

అప్పుడు  మొదలయ్యాయి
నాఎదురుచూపులు
ఉత్తరమయినా
వస్తుందని
నేను ఎదురు చూస్తుండగానే
చిరునవ్వుతో
నువ్వు ఇంటికి వస్తావని

నీ పాపాయి
నా కడుపులో
ఉందన్న విషయం
నీకెంత ఆనందమో

మీ అమ్మ నాన్న  కూడా
నీకోసం ఎదురు చూపులు

ఆ మూడు రోజులలోనే
నువ్వు  నాకు  చాలా
మానసిక ధైర్యం ఇచ్చేవు

ఒక వీరుడు చిరునవ్వుతో
తన వారిని చేరుకుంటాడు
లేకుంటే దేశసేవలో
అమరుడౌతాడు

అమరుడెప్పుడూ
మన గుండెల్లో

ప్రేమ పారిజాతాలు

 

తేది: 16.5.25
శీర్షిక: ప్రేమ పారిజాతాలు

తలపుల వాకిలిలో
ఎన్నెన్ని  వసంతాలో
భీభత్స  తుఫానులో
ప్రేమ పారిజాతాలు

కన్నవారితో అనుబంధాల మాలిక
కన్నబిడ్డల పట్ల  ప్రేమానురాగాల
పాశం 

నా తలపుల వాకిలిలో
కవితల సందడి
కథల్లో  పాత్రల  హడావుడి
స్నేహబంధాల మధురిమలు
రక్త బంధాల అన్యోన్నతలు
నా తలపులవాకిలిలో
మధుర స్మృతులు
బంగరు భవిత గూర్చి
తియతియ్యని కలలు
స్వప్నం  సాకారమయ్యే
తలపులు

ఇది నా స్వీయ కవిత
డాక్టర్ గుమ్మా భవాని

అమృత ధార

 

వేసవిలో  అమృత
చినుకులు
ఎడారిలో
అమృత చినుకులు
బీడు నేలకి
అమృత చినుకులు
రైతన్న
పంట పొలానికి
అమృత చినుకులు
చిటపట  చినుకులు
అమృత చినుకులే
జలకళని తీసుకువచ్చేది
అమృత చినుకులే
చిన్నారులు  కేరింతలు
కొట్టేది  అమృత చినుకులకే

సప్తవర్ణం

 

నా ప్రేమ సప్తవర్ణం
నా ప్రేమ ఇంద్ర ధనుస్సు

ఎర్ర గులాబీల ప్రేమ 
హృదయాన్ని తాకుతుంది

తెల్లమల్లెల ప్రేమ
పరిమళాలు  నింపుతుంది

ఆకుపచ్ఛ రంగు
నిత్యహరితంగా
మా ప్రేమని నిలుపుతుంది

పసుపురంగు అంతా
శుభమే అని భుజం
తడుతుంది

ప్రేమలో శాంతి అవసరం
తెల్లజెండానే ఎగరేద్దాం
శాంతి సూచకంగా

అనుబంధాలు

 

ఈ కధ నా స్వీయ సృజన.
శీర్షిక: అనుబంధాలు
 

""చూడు రాధా... వాసు నీకొక్కదానికే కాదు... నాకూ కొడుకే. వాడి జీవితం ఎలా ఉండాలి అనే దానిమీద నాకు స్పష్టమైన ఆలోచన, అవగాహన ఉన్నాయి. రమ్య..నీ అన్న కూతురు అనే ఒక్క అంశం తప్ప ఎందులో వాసు గాడికి సరిపోతుంది చెప్పు? నీ మాట కాదన్నానని నన్ను తప్పుగా అనుకోకు. నాకు వాసు భవిష్యత్తు ఎంత ముఖ్యమో, నువ్వు.. నీ మనోభావాలు అంటే అంత గౌరవం. ప్రశాంతంగా కూర్చుని, ఆలోచించి నీ మాట ఏమిటో చెప్పు నీ నిర్ణయం ప్రకారమే అంతా జరుగుతుంది." అన్నాడు భార్గవ.

భర్త మాటలకు చిరాగ్గా తలతిప్పుకోబోయి గుమ్మం దగ్గర ఏదో అలికిడి అవడం తో అటు తిరిగి చూసింది ప్రొఫెసర్ రాధాదేవి. అక్కడ కనిపించిన దృశ్యానికి చేష్టలుడిగి పోయి సర్పద్రష్టలా నిలబడిపోయిందామె.

అది గమనించిన భార్గవ, అవాక్కయి, ఆపై గుండెలో సన్నగా మెలి తిరుగుతూ నొప్పి రాగా "రాధా..." అంటూ నేలకొరిగిపోయాడు.
గుమ్మం దగ్గర  రాధ  చూసినది తన అన్న  కల్యాణ్ ని. కల్యాణ్ భార్గవకి ఆప్తమిత్రుడు  కూడా.తమ మాటలు కల్యాణ్ విన్నాడేమో అన్న ఊహ అతని గుండె  నొప్పికి  దారి తీసింది.
రాధాదేవి వెంటనే తన  స్నేహితురాలు డాక్టర్  శశిప్రభకి ఫోన్ ‌చేసింది. ఆమె గుండె చికిత్స  నిపుణురాలు.
రాధాదేవి తనకి తన భర్తకి జరిగిన సంభాషణ తన స్నేహితురాలికి తెలిపింది. డాక్టర్ శశిప్రభ వెంటనే “రాధా నువ్వు ప్రొఫెసర్ వి అయిఉండి కూడా నీ మేనకోడలు మీద అభిమానంతో కోడలుని చేసుకుందామనుకుoటున్నావు. నిజానికి వాసుకి కూడా దగ్గర సంబంధం చేసుకోవడం ఇష్టం  లేదట. మరో విషయం – నా కొడుకు శశాంక్ మీ రమ్య వెనక పడుతున్నాడన్న విషయం కూడా వాసుకి తెలుసట. మీ అన్నయ్య కళ్యాణ్ నీకే కాదు నాకు కూడా అన్నయ్యే. మా అబ్బాయిని అల్లుడిగా చేసుకోవడానికి అభ్యంతరం చెప్పడులే."
రమ్య శశాంక్ ల పెళ్లి అయ్యాకే వాసు తన పెళ్లి చేసుకుందామనుకున్నాడు. వాసు, రాధాదేవి,  కళ్యాణ్  పెళ్లి పనులలో మునిగిపోయారు. రమ్య పెళ్లి నిరాడంబరoగానే జరగాలనుకుంది.
ఈలోగా, భార్గవ వాసుకోసం చదువుకున్న అమ్మాయి, ఉద్యోగస్తురాలు, అందగత్తె అయిన వైదేహి ని చూసాడు. వాసు కూడా ఏం అభ్యంతరం చెప్పలేదు. వాళ్ళ పెళ్లి ఘనంగానే జరగాలని వైదేహి కోరింది.
వైదేహికి తన అందాన్ని కాపాడుకోవాలనే తాపత్రయం, తనకి కావలసినవి తెప్పించుకొని తినడం, తన ఆఫీసు పని చూసుకోవడంలాంటివి మాత్రమే ఆమె దినచర్య. ఎవరి మాట వినకపోవడం, తనకి తోచింది మాత్రమే చెయ్యడం ఆమె అలవాటు.
కొద్ది రోజుల్లోనే రమ్య పండంటి పాపాయిని కంది. ఆ పాపకి మనోజ్ఞ  అని పేరు పెట్టారు. డెలివరీ సమయంలో రమ్య ఆసుపత్రిలో ఉన్నప్పుడు వాసు, రాధాదేవిగారు ఆసుపత్రికి వెళ్లి వచ్చేవారు. తరువాత రమ్య అత్తవారింటికి వెళ్ళిపోయింది. అప్పుడు కూడా రాధాదేవిగారు, వాసు, రమ్య వాళ్ళ ఇంటికి వెళ్లి మనోజ్ఞని చూసేవారు .
వాసుకి పిల్లలంటే చాల ఇష్టం. పాపని పుట్టినప్పటినుండి చూడడం, రోజూ వెళ్లి పాపతో ఆడుకోవడం వల్ల మనోజ్ఞ అంటే  వాసుకి ఎంతో మమకారం. వైదేహికి ఇది నచ్చేది కాదు.
వైదేహి కి అసలు పిల్లలని కనాలనే ఉద్దేశ్యమే లేదు. తన అక్క కూతుర్ని చిన్నప్పటినుండి చూసి చికాకు పడేది . ఆ పాప ఒక్క నిముషం కూడా వాళ్ళ అమ్మని వదిలేది కాదు. అలాగే తన స్నేహితుల పిల్లలని చూసి విసుక్కొనేది. పిల్లల్ని కనడం, పెంచడం అంటే తలనొప్పి, టైం వేస్ట్ తప్ప ఇంకేం లేదు అనుకొనేది. పైపెచ్చు పిల్లల్ని కనడం, పెంచడం వల్ల శారీరిక అందం తగ్గుతుందనే భావన దృడంగా ఉండడం వల్ల పిల్లల్ని కనకూడదు అనుకుంది.
వైదేహికి ఇష్టం లేకుండా పిల్లల్ని కనాలని వాసు కానీ ,రాధాదేవి కానీ ఆమెకు చెప్పే సాహసం చెయ్యలేదు. ఈ విషయంలో, వైదేహి కన్నతల్లి మాట కూడా వినట్లేదనే సంగతి వాళ్ళిద్దరికీ తెలుసు. అందుకే పిల్లలంటే ఎంత ఇష్టం ఉన్నా వాసు బాధ పడడం తప్ప ఇంకేం చెయ్యలేకపోయేడు.
ఈ నేపధ్యంలోనే  వాసు మనోజ్ఞకి  దగ్గర అయ్యేడు. మనోజ్ఞకి  కూడా వాసు దగ్గర బాగా అలవాటైపోయింది. రమ్య వాళ్ళ అత్తగారి హాస్పిటల్ వ్యవహారాలు, అడ్మినిస్ట్రేషన్ చూసుకొనేది . దానికి సంబంధించి  కొన్ని కోర్సులు కూడా చేసింది. శశాంక్ కూడా డాక్టర్ అవ్వడంతో, మనోజ్ఞకి నాయనమ్మ , అమ్మ, నాన్నలు బిజీగా ఉండేవారు .
వాసు మనోజ్ఞని  పార్కులకి తీసుకొని వెళ్ళడం, వ్యాయామం చేయించడం, ఆటలు ఆడించడం అన్నీ చేసేవాడు . వాసుతో బయటికి వెళ్తే మనోజ్ఞ  పుస్తకాలూ, ఆటబొమ్మలు కొనుక్కొనేది.
మనోజ్ఞ  ప్లే స్కూల్ ,తరువాత ఆమె చదువుకున్న బడి అన్ని వాసు ఎంపిక చేసి శశాంక్ ,రమ్యలకి చెప్పేవాడు. ఈ రకంగా మనోజ్ఞ  స్కూలింగ్ అంతా వాసు కనుసన్నలలోనే జరింగింది.
వాసు దగ్గర చాల పుస్తకాలుండేవి. ఆ పుస్తకాలు చదవడం మనోజ్ఞకి  అలవాటైంది. కాలేజీలో చేరేముందే సివిల్ సర్వీస్ ఎగ్జామ్స్ కి ప్రిపేర్ అవుతానని వాసుకి మనోజ్ఞ  చెప్పింది. వాసు ఆ విషయం మనోజ్ఞ  తల్లి తండ్రులకి తెలియజేసి దానికి కావలిసిన ఏర్పాట్లన్నీ చేసేడు. మంచి శిక్షణ ఇప్పించడంతో,మనోజ్ఞ సివిల్స్‌లో మొదటిసారే విజయం  సాధించింది.
మొదటిసారి పోస్టింగ్ కి వెళ్తున్నప్పుడు మనోజ్ఞ వాసుతో "చిన్నాన్నా,మీరు వచ్చి కొద్ది రోజులు అక్కడ  ఉండాలి, నాకు అలవాటయ్యేవరకు" అని చెప్పింది.

మనోజ్ఞ వెళ్ళిపోయాక వాసుకి ఏం తోచేది కాదు. మనోజ్ఞ ఫోన్   కోసం, వీడియో కాల్ కోసం  ఎదురు చూస్తుండేవాడు .
వాసు కొత్తగా ఒక స్టార్ట్ అప్ మొదలెట్టి తనకి బాగా తెలిసిన స్నేహితులనే అందులో చేర్చుకున్నాడు.
కొన్నాళ్ళకి మనోజ్ఞకి అక్కడే పోస్టింగ్ వచ్చింది.అందరూ చాలా సంతోషించారు. మనోజ్ఞ తను ఇష్టపడిన పోలీస్ ఆఫీసర్ అభిరామ్ ని  పెళ్ళి చేసుకుంటానని చెప్పింది.
మనోజ్ఞ చిన్నప్పుడు ,రమ్య  మనోజ్ఞ పుట్టినరోజున అనాధ శరణాలయానికి తీసుకెళ్ళి అక్కడ పళ్ళు, పుస్తకాలు, బొమ్మలు మనోజ్ఞతో ఇప్పించేది. అమ్మకి నిరాడంబరమే నచ్చుతుందనిమనోజ్ఞ తన పెళ్ళి కూడా నిరాడంబరంగా చేసుకుంది.

పెళ్ళయిన‌ తర్వాత ఒకరోజు   "మనోజ్ఞా,నువ్వు, అభిరామ్ చర్చించుకొని నాకు  మూడేళ్ళలో ఒక అబ్బాయిని ఇవ్వాలి. అబ్బాయిని పెంచడం కూడా  నేను నేర్చుకోవాలి కదా" అన్నాడు వాసు".
మనోజ్ఞ గురుదక్షిణలానే మూడేళ్ళలో పండంటి బాబుని  కంది. ఇక అప్పటినుంచి వాసుకి వాడితోనే ఆటలు.బాబు పేరు సాగర్. మహా పెంకివాడు. వాసుని బాగా పరుగులు తీయించేవాడు.
సాగర్ కి  తల్లి  కలెక్టర్, తండ్రి పోలీస్ ఆఫీసర్ అయి బిజీ  అయిపోవడంతో ఆడుకోవడానికి
వాసు తాత దొరికాడు. వాడికి వాళ్ళ నాన్న  పోలీస్ డ్రస్, క్యాప్ అన్నీ నచ్చేవి.
సాగర్ వాసు దగ్గర  గణితం, ఇంగ్లీషు, కంప్యూటర్ కోర్సులు  నేర్చుకునేవాడు. "తాతా  నీ కంపెనీని ఇంకా పెద్ద కంపెనీగా చేస్తాను" అనేవాడు  సాగర్.
వాసు" ఈ కంపెనీలు చాలా ఉంటాయి కానీ మంచి  పోలీస్ ఆఫీసర్ లు మనకి కావాలి" అనేవాడు సాగర్ తో.
డాక్టర్  శశిప్రభ సేవలు,డాక్టర్ శశాంక్  పేరు ప్రఖ్యాతులు, రమ్య ఆసుపత్రిలో సేవల మెరుగుదలకి తీసుకునే జాగ్రత్తలు  వాళ్ల ఆసుపత్రికి మంచిపేరు తెచ్చింది.
రమ్య తండ్రి కల్యాణ్ అనారోగ్యంతో రమ్య  కొన్నాళ్ళు పూర్తిగా అతనినే చూసుకోవలసి వచ్చింది. ఆసుపత్రిలో చేర్చిన కొద్ది రోజులకే ఆయన  కాలం   చేసారు.
వైదేహి ఆఫీసులో  పని చేస్తున్న ఆమె సీనియర్  సుజాత వాసు దగ్గరికి వచ్చి "నేను మీకంపెనీలోచేరదామనుకుంటున్నా. మావారు నేను ఇద్దరం ఒకే చోట పని చేస్తే మా పిల్లల చదువు మీద శ్రద్ద పెట్టగలం”అన్నారు .
అక్కడే ఉన్న వైదేహి ఆశ్చర్యపోయింది అంత సీనియర్ పొజిషన్ వదిలి తన భర్త దగ్గర పనిచేయడానికి వచ్చేస్తున్నాదా అని.
సుజాత వెళ్తూ వైదేహితో “మీరు చాలా అదృష్టవంతులు. మావారు ఎప్పుడూ  మీవారిగురించి చెప్తుంటారు ”అంది.
ఒక రోజు సాగర్ వాసుతో “తాతా,కొత్త కారు కొను. ఈ పాత కారు నువ్వు ఇంక నడపకూడదు “అన్నాడు. వాసుకి అది సమంజసమే అనిపించి కొత్త కారు తీసుకున్నాడు . అందుకు  వైదేహి “ నాకో కొత్త కారు కొనిద్దామని మీకెప్పుడూ అనిపించలేదు. ఇవాళ సాగర్ అన్నాడని కొత్త కారు కొనేసారు”అంది , కయ్యానికి కాలు దువ్వుతూ. వాసుకి ఇలాటివన్నీ అలవాటైపోయి నిశ్శబ్దంగా అక్కడినుండి వెళ్ళిపోయాడు .
కొన్నాళ్ళకే  వైదేహికి కారు ప్రమాదంలో గాయాలయ్యాయి. శశిప్రభ ఆసుపత్రిలో చేర్పిస్తే వాసు,రమ్య అందరూ అక్కడే ఉండేవారు.ఆసుపత్రి సిబ్బంది కూడా చాలా జాగ్రత్తగా, మర్యాదగా వైదేహిని  చూసుకునే వారు. వాళ్ళందరికీ  వాసు తెలుసు.తను వాసు భార్య  కాబట్టే ఈ  మర్యాద అని వైదేహి  అంతరంగానికి తెలుసు.
‌వైదేహికి ఎంత వైద్యం చేసినా తన ఆరోగ్యం పూర్తిగా  నయం కాలేదు. మునుపటి అందం లేదు.వాసు దగ్గరుండి ఆమె అవసరాలు చూసుకునేవాడు. "నువ్విప్ఫుడు  నా పాపాయివే " అనేవాడు వాసు వైదేహితో.
వైదేహిని చూసుకోడానికి ఒక అటెండెంట్ ని ,ఆమెకి కావలసినవన్నీ చేసిపెట్టడానికి ఒక కుక్ ని కూడా వాసు ఏర్పాటు చేశాడు.
వైదేహి ఆఫీసు పని ఇప్పుడు చేయలేక పోతోంది.తన స్నేహితురాళ్ళు కూడా కనీసం ఫోను చేయడం లేదు.రమ్య, అభిరామ్ అప్పుడప్పుడు వచ్చి వైదేహిని చూసి  వెళ్ళేవారు. వాళ్లిద్దరికీ ప్రతిసారీ వాసుకి పాదాభివందనం  చేయడమే అలవాటు.
వైదేహిని చూడడానికి ఆమె అక్కలు , అమ్మ, నాన్న అందరూ వచ్చేవారు . కానీ వైదేహికి ఏది సంతోషంగా అనిపించేది కాదు. రాధాదేవిగారు, వాసు వాళ్ళకి సకల మర్యాదలు చేసేవారు.
వైదేహి గదిలో మంచి పుస్తకాలు, ఆడియో కధలు , మంచి సంగీతం అన్ని తెచ్చి పెట్టేవాడు వాసు.
భార్య అందంగా ఉన్నప్పుడు ప్రేమించడం సర్వ సాధారణం . భార్య మంచం పట్టి అనారోగ్యంతో ఇబ్బంది పడుతుంటే ఆమెని ప్రేమించేవాడే అసలైన ప్రేమికుడు.
సాగర్ అభిరాం ప్రభావంలోకే వెళ్ళాడు. వాసు తాత కూడా పోలీస్ ఆఫీసర్ కమ్మని ప్రోత్సహించేడు . తను తప్పనిసరిగా పోలీస్ ఆఫీసరై అందరి మన్ననలు పొందాలన్నదే సాగర్ లక్ష్యం .
ఒక రోజు వైదేహి వాసుతో “ నన్ను మీ కంపెనీలో  చేర్చుకోండి. నేను ఇలా ఒక్కదాన్ని ఏ పని లేకుండా ఉండలేకపోతున్నా. టైం గడవడం చాల కష్టంగా  ఉంది. నేను మీ అందరిలాగా ఎక్కువ నైపుణ్యంతో పని చేయలేకపోవచ్చు. కానీ మీ అందరిని చూసి నేర్చుకోగలను. కొన్నాళకి మీ అందరిలాగే పని చేయగలననే నమ్మకం నాకు ఉంది. ఐనా , మా సీనియర్ సుజాతకి మీరు అవకాశం ఇచ్చి నాకు ఇవ్వలేరా” అంది.
ఆమెలో వస్తున్న మార్పులు చూస్తూంటే వాసుకి చాల ఆనందం,  ఆశ్చర్యం కలిగాయి. "తప్పకుండా  వైదేహీ,  నువ్వు  కంపెనీ పనులేంటో చూస్తుండు,నీకే అర్ధమైపోతుంది. అసలు,ఈ కంపెనీ నీదే" అన్నాడు వాసు.
సాగర్ పోలీస్ ఆఫీసర్ అయ్యాడు. వాసు తాతని తానున్న చోటుకి రమ్మని సతాయిస్తుంటాడు. వాసుకి కూడా సాగర్ ని పోలీస్ ఆఫీసర్ హోదాలో చూడాలని సరదా.మనోజ్ఞ , సాగర్  తను నాటిన  విద్యా విత్తులు.తనకెంత ఆనందంగా..,ఆత్మసంతృప్తి గానో ఉంటుంది.
వాసు ఆ కుటుంబాలకి కేంద్ర బిందువు లాంటి వాడు  రమ్యకి, శశాంక్ కి ,డా. శశిప్రభకి ఎప్పుడూ చేదోడు వాదోడుగా ఉన్నాడు. మనోజ్ఞ  నైతే తనే పెంచాడు .
భార్గవ, రాధాదేవి ఎంత అన్యోన్య దంపతులో వాసుకి తెలుసు. తన తండ్రి తన తల్లి మనోభావాలకి విలువిస్తాడని తెలిసే తనకే రమ్య తో వివాహం ఇష్టం లేదని చెప్పేసాడు. మేనమామ బిడ్డ దగ్గరి సంబంధం  ఎందుకు చేసుకోవడం అని తాను వద్దన్నాడు తప్ప రమ్యని కాదనడానికి మరో కారణం లేదు. అందుకే శశాంక్ ఇష్టపడితే వాళ్లిదరి వివాహాన్ని ప్రోత్సహించేడు.
వైదేహిని    చూడటానికి మనిషిని పెట్టినా ఆమె కట్టుకోవాల్సిన బట్టలు  వాసు తీసి ఉంచేవాడు. వేసవిలో  మనసుకి  హాయి నిచ్చే మల్లె పూచెండులు, సన్నజాజులు,విరజాజులు అన్నీ ఉంచడం వాసుకి సరదా. వైదేహిని    పెళ్ళయిన‌ కొత్తలో  ఎలా చూడాలనుకునేవాడో వాసు ఇప్పుడు అలా చూస్తున్నాడు.

వాసు ఒకరోజు   వైదేహితో "మన ఇంటికి దగ్గరగా  ఒక ఇల్లు అమ్ముతున్నారు. మనం ఆ ఇల్లు  కొని మీ అమ్మ, నాన్నగారిని అక్కడ ఉండమందాం.వాళ్లు  పెద్దయిపోయారు కదా. .మనమే వాళ్లని చూసుకోవాలి" అన్నాడు.
తన తల్లితండ్రులకి,అత్తమామలకి తేడా  చూపించని అల్లుళ్ళు చాలా తక్కువగా కనిపిస్తారేమో ఈ దేశంలో అనుకుంది వైదేహి. ఆ ఇల్లు  కొనడానికి అంగీకరించింది వైదేహి.
రాధాదేవి,భార్గవ    ఇప్పుడు  కొడుకు, కోడలుతోనే ఉంటున్నారు. కారు ప్రమాదం తరవాత కోడలిలో వచ్చిన  మార్పులు గమనిస్తున్నారు.
ఇప్పటికీ రమ్య  అప్పుడప్పుడు  తన మేనత్త  ఇంటికి  వస్తుంటుంది. త్వరలో  మరో స్పెషలిస్ట్  తమ ఆసుపత్రికి వస్తారని ,అతనికి వైదేహిని  చూపిద్దామని అంది.
వైదేహికి తాను జీవితం లో తీసుకున్న తప్పుడు నిర్ణయం అర్ధమైంది.వాసుకి పిల్లలంటే ఎంత  ఇష్టమో తెలిసి కూడా తను పిల్లలు  అసలు అక్కరలేదనుకుంది. వాసు మనోజ్ఞ ని,మనోజ్ఞ కొడుకు సాగర్ ని పెంచాడు. ముత్యాల్లా తీర్చి  దిద్దాడు. వజ్రాల్లా తయారు చేసేడు.వాసుకి తన సొంత  పిల్లలుంటే ఇంకా ఎంత అపురూపంగా చూసుకొనే వాడో.

వాసు మాత్రం  ఎప్పుడూ అలా అనుకోలేదు.
మాతృత్వం  స్త్రీకి ఒక  ఎంపికగా ఉండాలి. తనకి పిల్లలంటే చాలా ఇష్టమని తన భార్య మీద  ఆ బరువు  మోపకూడదు.
రమ్య తీరిక   లేకుండా ఉంటే మనోజ్ఞ ఓ తోడు కోసం తపించిపోయేది.  సాగర్ తల్లితండ్రులు బిజీగా ఉంటే  వెతుక్కుంటూ  తన దగ్గరకే  వచ్చేవాడు.
ఈ దేశంలో అలాటి పిల్లలు  కోకొల్లలు. తన స్వంత పిల్లలే కానక్కరలేదు.
వైదేహికి అతని భావాలు అర్థమయ్యాయి. వాసు కంపెనీ బాగా పెద్ద కంపెనీ అయింది. వైదేహి ఆరోగ్యం
ఇప్పుడు బాగా కుదుటపడింది.

వైదేహి తల్లి తండ్రులు కొద్ది  నెలల తేడాలో స్వర్గస్తులయ్యారు
రమ్య  తన భర్త  శశాంక్ తో,అత్తగారు శశిప్రభ గారితో మాటాడి  మురికి వాడలలో, చుట్టు పక్కల ఉన్న గ్రామీణ ప్రాంతాలలో  ఉచిత వైద్య  తనిఖీలు చేయిద్దామంది. వారిద్దరూ దానికి అంగీకరించారు.
వాసు కంపెనీ   కూడా  సాయంత్రం పూట కాలేజీలలో ఉచితంగా కంప్యూటర్ కోర్సులు  నేర్పించడం మొదలెట్టారు. ఉత్తమ  ప్రతిభ చూపిన వారిని వారి డిగ్రీ  చదువు అయిపోయాక తమ కంపెనీలోనే కావాలంటే చేరవచ్చని చెప్పేరు.

ప్రొఫెసర్ రాధాదేవి ఎందరో విద్యార్థులను తీర్చి దిద్దేక ఇప్పుడు  ఆవిడ గొంతుక మొరాయించింది. అందరి కంటే  బెంగపెట్టుకున్నది ఆవిడ భర్త  భార్గవ. ఇద్దరూ  ఆదర్శ  దంపతులు . డాక్టర్ శశిప్రభ తన ఆసుపత్రిలో అన్నిపరీక్షలూ చేయించారు. కానీ ఆమె ఇంతకు మునుపులా మాట్లాడలేకపోతున్నారు. సరిగ్గా   భోజనం చేయలేకపోతున్నారు.
రమ్యకి మేనత్తంటే ప్రాణం. తల్లిలా తనని పెంచింది. కూతురి లాగే జీవితమంతా చూసుకుంది. ఆవిడ ఒక ప్రొఫెసర్ అని తనకి ఆనందం, గర్వం. తనకి ఎన్నో  నేర్పించేది. అలాటి మేనత్త నోరు  తెరవకుండా, మాట్లాడకుండా, సరిగా భోజనం కూడా  చేయలేకుండా పడుక్కుంటే రమ్యకి దుఃఖం వచ్చేసేది.
వాసు రమ్యకి  ధైర్యం చెప్పేవాడు. "పెద్దవాళ్ళకి ఏవో సమస్యలు తప్పవు. మీ అత్తగారు మంచి  డాక్టర్, ఆవిడ స్నేహితురాలు. అంత సులువుగా ఏమీ చేయలేమని వదిలేయరు. ఆవిడ మీద నమ్మకముంచు. నేను నమ్ముతున్నాను" అనేవాడు.
భార్గవ రాధాదేవికి చాలా  సేవలు  చేసేవారు. ఆవిడకి ఆడియో  కథలు,పాటలు  వినిపించడం,ఆవిడ గది శుభ్రంగా ఉంచడం,ఆవిడ  తినగలిగినవి తినిపించడం. "జీవితమంతా నువ్వే నాకు చేసావు. ఇప్పుడైనా నేను చేయనీ. సరస్వతి  నడయాడిన నాలుకకి ఇప్పుడు  ఇన్ని  బాధలా" అని ఎంతో బాధపడేవాడు.
సాగర్ కి ఇక పెళ్లి  సంబంధం చూసి పెళ్లి చేయాలనుకున్నారు మనోజ్ఞ , అభిరామ్.
అకస్మాత్తుగా సాగర్  వీర మరణ వార్త.  దుండగులు  మాటు వేసి పోలీసులని చంపేసారట.."ఇది యుద్ధం .యుద్ధంలో ఇరు పక్షాలు నష్టపోతారు" అని అక్కడ  కరపత్రాలు.
సాగర్  తన కంపెనీలో పని చేస్తానంటే నిజాయితీ  పరుడైన పోలీస్ ఆఫీసర్ అవమని తను సలహా  యిచ్చి తనే తప్పు చేసానేమో అని వాసుకి అనిపించింది.

మనోజ్ఞ, అభిరామ్ మొహం లో నెత్తుటి చుక్క లేకుండా  చేయాల్సిన కార్యక్రమాలు చేస్తున్నారు. ప్రభుత్వ లాంఛనాలతో సాగర్  అంతిమ యాత్ర సాగింది. సాగర్ వీరత్వానికి బిరుదు ప్రదానం కూడా  కేంద్ర ప్రభుత్వం త్వరలో చేస్తుంది.
సాగర్  మరణం వాసుకి తట్టుకోలేని ఆవేదన. వాడితో గడిపిన క్షణాలు గుర్తొస్తునే ఉన్నాయి. మనోజ్ఞ  మొహం ఇక తను చూడలేడు. కన్న బిడ్డని కోల్పోయిన  వీరమాత. రెండు కుటుంబాలకీ తీరని గాయం.
రమ్యకి అటు కూతుర్ని  ఓదార్చాలో, ఇటు మనవడి అకాల‌ మృత్యువుకి  బాధపడాలో తెలియని విషాద క్షణాలు. మనోజ్ఞ  వాళ్ళ అమ్మని కొన్నాళ్ళు వచ్చి  తనతో  ఉండమంది."ఎంత పనిలో ఉన్నా ఈ దుఃఖం  నేను  తట్టుకోలేక పోతున్నానమ్మా" అంటుంది. వాసుకి ఫోన్ చేసి కూడా చాలా బాధపడుతుంది.
రాధాదేవికి కూడా  మనోజ్ఞ  చిన్నప్పుడు మనోజ్ఞ తో, తర్వాత  సాగర్ తో అనుబంధం. రమ్య కి, మనోజ్ఞకి వచ్చిన తీవ్ర కష్టానికి ఆవిడ కూడా  ఎంతో బాధ పడింది.

ఆవిడ అనారోగ్యం  గురించి  అందరూ బాధ పడుతుంటే ఉరమని పిడుగులా సాగర్ అకాల మరణం.
వాసు ఈ విషాదాన్ని తట్టుకోలేక చాలా కృంగిపోయాడు. వైదేహి ఇన్నేళ్ళ జీవితంలో వాసుని ఇంత ఉదాసీనంగా  ఎప్పుడూ చూడలేదు. ఆమెలో వాసు మళ్ళీ   మాములు మనిషి అవుతాడా అనే దిగులు మొదలైంది. వాసుని చాల ఓదార్చింది.

అనుబంధాలు వివాహ బంధాలతోనే కలియక్కరలేదు.అది రక్త బంధం కావొచ్చు, స్నేహ బంధం  కావొచ్చు.

శిఖరం హుందాగా

 

ఆ శిఖరాన్ని
తాకుతూ మబ్బులు

మబ్బులను  తాకుతూ
జంటలు

మబ్బులు  ముద్దాడుతునే
ఉంటాయి శిఖరాన్ని చల్లగా

మబ్బులు  చంచలం
శిఖరం హుందాగా
స్థిరంగా

అహింసా పరమోధర్మః

 

ఆ ఇంట్లో   అందరూ సైన్యం లో నే పనిచేస్తారు. యుద్ధం లో వీర మరణం  పొందిన వారు,చిన్నతనం లోనే వైధవ్యం  పొందిన వనితలెందరో. ఆ ఇంట్లోనే  కాదు, ఆ ఊరిలో అదే పరిస్థితి.
నాలుగో తరంలో పుట్టిన భరత్ కి ఇది సరిగ్గా
అనిపించలేదు. బాగా చదువుకున్నాడు. వ్యవసాయం చేయడం మొదలెట్టాడు. అదే ఊరికి  చెందిన  ఒక వితంతువుని వివాహమాడేడు. భరత్ ని చూసి మరి కొందరు  యువకులు కూడా  వ్యవసాయమే చేపట్టారు. ఆహార పదార్థాలని ఎగుమతి చేయడం మొదలెట్టారు. ఆ రాష్ట్రం ఆర్ధికంగా  సుభిక్షమయింది. యువకులు ఉన్నత విద్య అభ్యసించి మంచి ఉద్యోగాలు  చేస్తున్నారు.
దేశం కోసం  రక్త తర్పణం  చేసిన ఆ నేల అహింసా పరమోధర్మః అంటోంది

పెద్దలు పిల్లలయ్యే వేళ

 

సాయంత్రమే ఆనందం
సముద్ర సాయంత్రం
ఇంకా ఆహ్లాదం

అలలు కాళ్ళు
తడుపుతుంటే
కెరటాలు ఎగిసి
ఎగిసి పడుతుంటే
సూర్యాస్తమయ
అద్భుత క్షణాలు
వేలాదిమంది  వీక్షిస్తుంటే
పెద్దలు  పిల్లలయిపోతుంటారు
చిన్నారులకి కేరింతల సమయం
ఇసుక గూళ్ళ పరమానందం

చల్లని తల్లి

 

నదీ ప్రవాహం
ఈతకొట్టే వాళ్ళెందరో
తెరచాపనెత్తే వారెందరో
శివుడికి అభిషేకాలు
నోరు తడిపే గంగమ్మ
చేలు తడిపే
కృష్ణ గోదావరి
నదీ ప్రవాహం
సంస్కృతిని
నాగరికతని
రెట్టింపు  చేసాయి
నదీమతల్లి
అమ్మని మించిన తల్లి
జీవితమంతా
ఆ చల్లదనంలోనే
తీయదనం లోనే

హాయి హాయి

 

వేసవిలో పూలు
ఎంత ఆనందం
మల్లెలు
సన్నజాజులు
విరజాజులు
చామంతులు
మల్లెల వాసన
మనకి ఆహ్లాదం
పెళ్లిల్లలో
తాజా రోజాలతో
అలంకరణ
ముత్తైదువుల
వాలు జడలలో
వేసవి మండినా
చల్లటిపూలు
ఎంతో హాయి

దేహాగ్ని

 

ఎన్ని దహనాలో
కాగిన నేల

ఎంతలా అగ్నిజ్వాలలు
రేగిన నేల

దేహంలో
రేగిన అగ్ని
దేహాన్నే మట్టుపెడితే

అనుక్షణం అంతర్ జ్వాలలు
సమాజాన్ని ప్రశ్నిస్తే
దేహాగ్ని సమాజ శ్రేయస్సుకి
సమిధవుతుంది తాను

ఆరోగ్యవంతమైన భోజనం

 

కలుషిత ఆహారం
ఫాస్ట్ ఫుడ్స్
విషపూరిత ఆహార ధాన్యాలు
పిజ్జాలు
బర్గర్లు
గ్లోబల్ ఆహార  పదార్థాలు

రైతుకి
గతకాలపు వంటలకి
విందులకి
సేంద్రీయ వ్యవసాయానికి
సేంద్రీయ  ఎరువులకి
ప్రాధాన్యత
ఇచ్చిననాడే
భవిష్యత్తు  భోజనం
ఆరోగ్యవంతమవుతుంది

చలిమంట

 

జీవితమంతా
పచ్చగా మెరిసి
చెట్టుకి
సౌందర్యాన్ని
జీవాన్ని అందించి
కాయలతో
పూలతో
పళ్ళతో
సహజీవనం చేసిన
ఈ ఎండుటాకులను
ఎవరు తొక్కుతారో
చలి కాచుకోవడానికి
చలిమంట వేసుకుంటారో

కష్టానికి తగిన విలువ

 

నైపుణ్యమైన చేతులు
చక్కటి కుండలు చేస్తాయి

మగ్గం మీద  చీరలు నేస్తాయి
దేవుని విగ్రహాలు చేస్తాయి

కుంచెతో బొమ్మలు  గీస్తాయి
ఆ నైపుణ్యత కి
ఇవ్వాల్సిన  విలువ
చెల్లించాల్సిన వెల
అంతా తక్కువే

నైపుణ్యమైన చేతులను
ఆదరిద్దాం
ఆ కష్టానికి తగిన  విలువిద్దాం

మకర్ సవర 15.....last

"ఈ సర్క్యులర్ లో ఏం రాసుందో మీకు తెలుసా? తెలీదు. మీకు  ఇంగ్లీషు రాదు కాబట్టి  మీకు తెలీదు. సవరలని కొట్టి  మీరు  పోలీస్ స్టేషన్ కి లాక్కొస్తుంటే మేము చూస్తూ ఊరుకోము.
" ఈ మకర్ ప్రమాదకరమైన సవర బాబూ! "
"ఎవరు ప్రమాదకారో ఎవరు కారో నేను తేలుస్తాను. మీరు కాదు .వాడు చచ్చిన చెట్టు   మొద్దు నరుకుతున్నాడా, అడవిని పాడు చేస్తున్నాడా?  మీ మేనల్లుడు  చెట్లు నరికి ఆ కలపమ్మి రెండంతస్తుల భవనం కట్టేడని మీకు  తెలీదా? "
"నా మాట వినండి సార్. ...."
"ఒక రాత్రికి లాకప్పులో పెట్టేస్తాను .అదెలా ఉంటుందో చూడండి. వాడికా గొడ్డలి తిరిగి  ఇచ్చేయండి. "
"మీరు మాకలా  చేయలేరు. "
"ఏం, బెదిరిస్తున్నారా? నేనేం చేయగలనో లేదో చూడండి. ఒరేయ్! వీళ్ళందరినీ లాకప్ లో పడేసి తాళం వేసేయ్. మీ ఒకొక్కళ్ళ‌ మీద  పదికంటే ఎక్కువ కంప్లయింట్లు ఉన్నాయి."
అతను కానిస్టేబుల్ ని పక్కకి తీసుకెళ్ళి మెల్లిగా చెవిలో ఊదేడు"  వాళ్లని రాత్రి పదయ్యేక వదిలేసెయ్ "అని .
" పేదవాళ్ళకి న్యాయం లేదు"అని గోకుల్ బాబు సణిగేడు.
"వెళ్లి కొత్తగా వచ్చిన పోలీసు సూపరింటెండెంట్ కి ఆ సంగతి చెప్పండి. "
మళ్ళీ  యస్. ఐ. కానిస్టేబుల్ తో గుసగుసలాడేడు. "రాత్రి పదవగానే వాళ్ళని వదిలి పెట్టేయడం మరిచిపోకు. ధిల్లాన్ లారీ సరిగ్గా  రాత్రి పన్నెండింటికి వస్తుంది. "
ధిల్లాన్ లారీలు దొంగతనంగా కలపని రాత్రివేళ జమ్ షెడ్ పూర్‌కి తీసుకెళ్తాయి. ఆ తరవాత  అన్ని పోలీసు స్టేషన్లకీ ఒక్కో కవరు 'అందుతుంది. అలాటి వ్యవహారాలు జరిగినపుడు పోలీసు  లాకప్పులో ఒక్క సాక్షీ ఉండటం ఇష్టం లేదు ఎస్. ఐ.కి. యస్. ఐ.బయటకొచ్చి మకర్  తో"ఒరేయ్, నీ గొడ్డలి తీసుకొని ఫో. నువ్వెప్పుడు చిక్కుల్లో పడినా నా దగ్గరకి రా. నీతో  నేను దయగా ప్రవర్తించేనని కిష్టోబాబుకి చెప్పడం మరిచిపోకేం" అన్నాడు. మకర్ తన గొడ్డలి అందుకొని దాన్ని నేలమీద ఉంచి, చేతులు జోడించి నమస్కరిస్తూ, "బాబూ! " అన్నాడు యస్. ఐ.తో
"ఇంకేమిటి?"
"నా ఇంట్లో ఎవరూ లేరు. బాబూ ,     నేను ఒంటరి వాణ్ణి.అందువల్ల రాత్రికి  నేనిక్కడే ఉండిపోతాను. ఈ చలిరాత్రి ఇక్కడ వెచ్చగా ఉంటుంది. ఇంటిదగ్గర తినడానికి తిండి కూడా లేదు.బాబూ, కానీ  ఆ బాబులున్నారే. ఇళ్ళ దగ్గిర వాళ్ళకి పెళ్ళాలున్నారు. పిల్లలున్నారు. వండి ఉంచిన అన్నముంటుంది. మంచి ఇళ్ళున్నాయి. వాళ్ల నెందుకు కష్ట పెడతారు బాబూ ఇక్కడ? వాళ్లని వదిలి పెట్టేయండి. "
"వాళ్లు నిన్ను కొట్టేరు కదా. ఇక్కడి కీడ్చుకు రాలేదా? "
"ఒక సవరకి ఇవన్నీ అలవాటే బాబూ. ఈ తిట్లు, తన్నులు, ఆకలి -అన్నీ.‌కాని  వాళ్లకి అలవాటు  లేదు.వాళ్లకి ఇళ్ళున్నాయి బాబూ. నాకు ఏ ఇల్లూ లేదు.
సబ్  ఇన్ స్పెక్టర్ మకర్ ని నమ్మశక్యం కాని చూపులతో రెప్పవేయకుండా  చూసేడు. మకర్  సవర  బాందీ  గ్రామం వైపు నడిచేడు. వాడు ఆ రాత్రి గుడ్డి వెలుగులో ఆ చెట్టు   మొద్దుని ముక్కలుగా నరుకుతాడు. చుక్కలు చాలా ప్రకాశవంతంగా మెరుస్తున్నాయి

మకర్ సవర 14

 

బందీ గ్రామం బాబూలకు మకర్ అనే పేరున్న సబూయీజోర్ సవర,అదీ ఒంటరిగా వస్తున్నాడు. ఎంత అదృష్టం! గోకుల్ బాబు, మరి కొంతమంది కలిసి సవరలని గూడెంనుంచి వెళ్ళగొట్టించడానికి  ప్రయత్నించి, ఆపని చేయలేకపోయారు. సవరలు గుంపుగా ఉన్నప్పుడు  వాళ్లు ఒక్క సవర ఒంటిమీద చేయివేసే సాహసం కూడా చేయలేకపోయారు. ఒంటరిగా చేజిక్కిన మకర్ ని బాది బాది
వాళ్ళు పోలీసు స్టేషన్ కి ఈడ్చుకుని వచ్చేరు.గోకుల్ బాబు అధికారంలో ఉన్న.ప్రభుత్వానికి మద్దత్తునిచ్చేవాడు కాడు కానీ ఆసబ్ ఇనస్పెక్టర్ తను ఓ సవరని బాది అతనికి అప్పచెప్పినందుకు చాలా  సంతోషిస్తాడనుకున్నాడు.
సబ్ ఇన్ స్పెక్టర్ ఆ ప్రాంతానికి కొత్తవాడు. అతను  వారం క్రితం  కలకత్తాలోని పై అధికారుల‌ నుండి  గట్టిగా  హెచ్చరిక చేసే ఓ శ్రీముఖాన్ని అందుకున్నాడు. సవరలు గానీ, మరే ఇతరులుగానీ అత్యాచారాలకీ, హింసకీ గురికాకుండా చూడాలని, అలా ఒకవేళ ఏమైనా జరిగితే ఆ నేరం చేసిన వారిని గట్టశిక్షించాలనీ.పోలీసు ఇన్ స్పెక్టర్  ఆ సాయంత్రం వీడియో పేలస్ కి వెళ్ళి 'రామ్ లఖన్'సినిమాలో అనిల్ కపూర్ ని చూద్దాం అనుకున్నాడు కాని ఇంతలో పులిమీద పుట్రలా ఐదుగురు
వ్యక్తులు ఒక సవరని ఈడ్చుకుంటూ రావడం చూసి అతను చాలా చి
రాకు పడ్డాడు.
"ఏమయింది? వాడు  ఏం చేసేడు?చికకుల్ బాబు చీదరిస్తూ అన్నాడు, "ఈ సవరలు అడవిని బతకనీయరు. ముందు వీడిని అరెస్ట్  చేయండి. లేకపోతే మేమే వీడి పని పడతాం. వీడు ఓ చెట్టు   నరుకుతున్నాడు.కట్టెల ఖరీదు కనీసం పది రూపాయలుంటుంది .పది రూపాయలు కట్టమని దండుగ వేసి గొడ్డలి లాక్కోండి.
మకర్ పగిలన పెదాల నుండి కారుతున్న రక్తం తుడుచుకొని చెప్పాడు." అది చాలా పాత‌ బేవులా చెట్టు మొద్దు బాబూ.....రోడ్డుకి అడ్డంగా పడిఉంది.మీరే వచ్చి  చూడండి.ఆరోజు మీరు సైకిలు మీద వెళ్తుంటే అది తగిలి మీరు సైకిలు మీంచి పడీపోయారే....అదే బాబూ!వచ్చి చూడండి "అన్నాడు.
" ఓహో! ఆ మొద్దా?"
"అవును బాౠ, మూడ్రోజులై నేనేం తినలేదు.అందుకని అది నరుకుదా మనుకున్నా.అది పూర్తిగా నరికీ ముక్కలుగా కొడ్తే శ్రీమంతో తప్పకుండా   నాలుగైదు రూపాయలు ఇస్తాడు. ఈ బాందీ  గ్రామానికి దగ్గరగా  ఏ అడవీ లేదు బాబూ "
"నీ పేరు? "
"మకర్  సవర బాబూ! "
"నెత్తురు తుడుచుకొని, బయటకెళ్ళి కూర్చో."
మకర్ గదిలోంచి బయటకెళ్ళేడు.సబ్ ఇన్ స్పెక్టర్   గోకుల్ బాబు   వైపు ఉరిమి చూసేడు. అ సర్క్యులర్ వల్ల ఇలాటి పెద్ద మనుషులమీద విరుచుకు పడటానికి
తనకి మంచి అవకాశం చిక్కిం దనుకున్నాడు ఇన్ స్పెక్టర్ .

మకర్ సవర 13

 

కిష్టోబాబు మృదువుగా అన్నాడు "మకర్ పద పోదాం...."
"ఆ...ఇది ఎమర్జెన్సీలో జరిగిందికదూ?" అని అడిగాడు డాక్టర్.
"కాకపోతే మరేమిటి?  మకర్  పద.నీకు  నేను  ఏమైనా  చేద్దామనుకున్నా. కాని ఏం చేయగలను?"
"అవును బాబూ, పదండి పోదాం. "
మకర్  తిన్నగా ఇంటికి వెళ్ళలేదు. సారా దుకాణం దగ్గర  తాగుతూ కూర్చున్నాడు. అఖన్,మిగతా  సవరలు ఒకరి మొహాలొకరు చూసుకొని తలలూపేరు.
"పద ,మకర్  నిన్ను  మీ ఇంటికి  తీసుకుపోతాను" అన్నాడు అఖన్ .
"అఖన్  ఇప్పుడే రాను."
వాడు అర్ధరాత్రి దాటేక సబూయీజోర్ గ్రామం చేరుకున్నాడు. వాకిట్లో రేవతి  నాటిన చింతచెట్టు కింద చతికిలపడ్డాడు. తెల్లవారేక వెళ్లి  కుమారిని పిలిచేడు.కుమారి మాట్లాడదామని నోరు తెరిచింది.కాని మకర్ అందుకున్నాడు మధ్యలోనే."వద్దు  కుమారీ! ఇంకేం మాట్లాడకు.నాకు మొదటి పెళ్ళి కాకముందుఒక డాక్టరు నేను తండ్రినయ్యే అవకాశం లేకుండా చేసేడు. కాని నాకది తెలియనే తెలియదు. కాదు కూడదంటే గోర్నమెంటు నన్ను  మళ్ళీ  జైలుకి పంపిచేస్తుందని వాళ్ళు నన్ను  భయపెట్టేరు. వాళ్ళు ఒక్క సూదిమందే వేస్తాం అని చెప్పేరు.....కానీ వాళ్ళేం చేస్తున్నారో  నాకు  తెలియదు.....ఏం చేసిందీ నాకు ఎప్పుడూ  చెప్పలేదు. కొంత డబ్బు  మాత్రం  ముట్టచెప్పేరు......నన్ను  వదిలేసి   వెళ్ళిపో,కుమారీ,మీ అయ్య దగ్గరకి వెళ్ళిపో.....నీ బట్టలు,గాజులు తీసుకు పో...నువ్వు మళ్ళీ మను వాడు.....అమ్మవి అవుతావు....వెళ్ళు"అన్నాడు మకర్. కుమారి  వెళ్ళిపోయి ,రెండు రోజులు కావస్తోంది.
మంగళ్   కూడా కొద్ది గంటల క్రితం తనని  విడిచిపెట్టి వెళ్ళిపోయాడు.

మకర్ చీకట్లో కూచొని తన  బతుకును గురించి తలపోసుకుంటున్నాడు..సవర  బతుకులన్నీబలమున్న బాబూల  చేత ,పోలీసుల చేత,పంచాయితీ పెద్దల చేత నియంత్రించబడ్తాయి. అయినా ప్రతీ సవరకి తన భార్య, తన ఇల్లు, తన పిల్లలు  ఉంటారు. కానీ ఏమీ  లేనిది తనకే.
మర్నాడు కూడా మకర్  గుమ్మంలో  మూగివాడిలా,హతాశుడై కూచొనే ఉన్నాడు. తనేం చేయాలి?సబూయీజోర్ గ్రామాన్ని విడిచి వెళ్ళిపోవాలా? కానీ తనకి తెలిసిన‌ ప్రపంచం సబూయీజోర్ పోలీస్ స్టేషన్, జైలు ఇవే.
తను ఎక్కడికి వెళ్ళగలడు? ఏం చేస్తాడు? ఆ పెద్ద,విశాల ప్రపంచం గురించి తనకేం తెలుసు?
ఆవేళ మధ్యాహ్నం వాడు గొడ్డలిని  తీ
సుకొని, సబూయీజోర్ విడిచి  పెట్టేసాడు.అడవికి   వెళ్ళడానికిది సమయం  కాదు. ఒక గమ్యం  లేకుండా నడుస్తూ వాడు ఎప్పుడో చచ్చిన ఒక బీవులా చెట్టు  దగ్గర  ఆగేడు. ఆది
ఎవరిదీ కాదు. దాన్ని  ముక్కలుగా నరకకుండా అలా  వదిలేసారు.తాను దాన్ని ముక్కలు చేసి,  ఆ కట్టెలని నయాగడ్ బజారులో టీ దుకాణం యజమాని శ్రీమంతో దగ్గిరకి తీసుకెళ్తాడు.ఆయన తప్పకుండా నాలుగైదు  రూపాయల దాకా ఇస్తాడు.
ఓ కిలో నాసిరకం బియ్యానికి అది సరిపోతుంది. ఇలా ఆలోచించి,వాడు గొడ్డలి  ఎత్తి  ఒక్కవేటు వేసేడు.
ఆ గోధుమ రంగు జుత్తు, గోచిపాతతో వాడు జానపద కథల్లో నాయకుడైన అజాన్ సవరలా  ఉన్నాడు. అజాన్ సవర
ఒక బీవులా చెట్టు   దుంగను నరకడానికి వెళ్ళి, ఒక బిందెలో బంగారాన్ని చూసేడు. కానీ అతను ఆ బంగారాన్ని ముట్టుకోకుండా కట్టెలు మాత్రం తీసుకొని వెళ్ళిపోయేడు.

మకర్ సవర 12

 

"వేసెక్టమీనా?మకర్ కా?కానీ ఎలా?1975లోనో,1976 లోనో నయాగడ్ హెల్త్ క్యాంప్ లో  ఓ సామూహిక వేసెక్టమీ ప్రోగ్రాం జరిగిన మాట వాస్తవమే. మఖన్ అనే ఓ దళారి పల్లెలకి వెళ్లి గిరిజన యువకులను ప్రలోభపెట్టేవాడు. కాని నాకు ఈ విషయం  తెలిసేక వెంటనే  ఓ పెద్ద ప్రదర్శన నడిపేను." గిరిజన జనాభాని తగ్గించడానికి ఇదో కుట్ర తో కూడిన పథకం.సవరలు ఇప్పటికే ఒక అల్ప సంఖ్యాక గిరిజన తెగ" అని నినదించేము.వాళ్ళు  ఆ కేంప్ ని ఎత్తి వేసి అక్కడి నుండి పారిపోయారు.మేము మఖన్ ని బాగా ఉతికి ఆరేశాం.మకర్!

తెచ్చుకో-ఆ రోజుల్లో  నీకు ఏదైనా ఆపరేషన్  జరిగిందా?నువ్వు అప్పుడే మొదటిసారి జైలు నుండి  బయటపడ్డావు."
"నాకేం జరిగింది బాబూ? ...ఆపరేషనా? నాకేం  తెలియదే."
"ఆ హెల్త్ క్యాంప్. ...నయాగడ్. ...మఖన్ తో అక్కడికి  వెళ్లేవా? ఒరేయ్ దద్దమ్మా, నువ్వు మఖన్  నుండి డబ్బు తీసుకున్నావా? డాక్టర్  దగ్గిరకెళ్ళేవా?"

మకర్  మొహం ఓసారి వెలిగి,చిరునవ్వు నవ్వేడు. ఆతృతగా చెప్పసాగాడు. "అవును బాబూ! నాకు గుర్తొచ్చింది. అలాటి రోజు  నేను  మరిచిపోగలనా?ఆహా! మఖన్ బాబు ఆరోజు ఇంటిదగ్గర నాకేం తిండి పెట్టాడనీ? మాంసం,అన్నం ,దుంపలకూర.....నా మొదటి పెళ్ళికి ముందు  మాట....నా కేం నొప్పి తెలియలేదు బాబూ. ....వందరూపాయలు కూడా దొరికాయి. "
కిష్టోబాబు నిర్ఘాంతపోయి వాడివైపే
చూస్తున్నాడు. మకర్  అమాయకత్వం  చూసి అతనికి మతి పోయినట్టుంది.
"ఆ డాక్టర్  ఒక సూది గుచ్చేడు....అంతే....ఒకటి,రెండు రోజులు నొప్పి ఉండొచ్చని చెప్పేడు. .....మఖన్  బాబు ‌,మకర్ నువ్వీ సూదిమందు తీసుకోవాలిగా.తీసుకుంటే డబ్బులిస్తా'రని చెప్పేడు.
" ఓరి  దౌర్భాగ్యుడా!ఇంకా  నీలాంటి వాళ్ళు ఎంతమంది?"
"అందరు కుర్రాళ్ళూ పారిపోయారు. నేను పారిపోలేకపోయా."
"నేను గుంపుని తీసుకువెళ్ళి వాళ్ళని తరిమేసాగా! ? గుర్తుందా?"
" దానికి ముందు........"
"మరి నాకెందుకు చెప్పలేదు? "
"మఖన్  బాబు  మీతో  చెప్పొద్దని చెప్పేడు. ఆయనకి పోలీసులు  బాగా తెలుసు. అందువల్ల నాకాయన అంటే భయం. "
"మకర్, నా తండ్రీ! ఆ సూదిమందు, ఆపరేషన్ నిన్ను‌ వంధ్యు డిగా......తండ్రివి కాలేకుండా చేసేసాయిరా.‌అప్పటికి నీకింకా ఇరవై ఏళ్ళే.అందువల్లే నువ్వు తండ్రివి కాలేకపోయావురా.ఎలాటి   వెన్నుపోటు  పొడిచేరురా నిన్ను! "
"డాక్టర్ బాబు నన్ను బాగు చేయలేడా
?_"
డాక్టర్ స్పష్టంగా చెప్పాడు"లేదు  మకర్ ఇది జబ్బు  కాదు.ఇది మగాళ్ళకి తండ్రులు కాకుండా ఉండేందుకు చేస్తారు.ఏం? ఆపరేషన్ చేసేముందు వాళ్ళు నీకివేవీ చెప్పలేదా?"

"లేదు,వాళ్ళు నాకేం చెప్పలేదు  బాబూ అప్పుడే నేను జైలు  నుండి బయటకొచ్చాను.మఖన్ బాబు ఆ గోర్నమెంటు.....సర్కారోళ్ళు జైలు నుండి బయటకొచ్చిన వాళ్ళందరికీ సూదిమందివ్వాలని చెప్పేడు. వాళ్ళు
చెప్పినట్టు చేయకపోతే గోర్నమెంటు మమ్మల్ని  మళ్ళీ జైలుకి పంపించేస్తుందన్నాడు.నేనిక బందిఖానాలో ఉండాలనుకోలేదు.రేవతిని పెళ్ళిచేసుకో
బోతున్నా కూడా. ...ఇల్లు. ...ఏది జరగాల్సుందో దాన్ని జరగకుండా ఆపలేం కదా!......మఖన్ ని ఇప్పుడు చంపేద్దును.కాని వాడు కిందటేడు చచ్చేడు.

.

మకర్ సవర. 11

 

సంతలో మేకల్ని, కోడిపెట్టల్నీ అమ్మేసి మకర్  కుమారికి ఓ చీర ,గాజులు కొని తెచ్చాడు.
వాడు ఆమెను ఎప్పుడూ  సంతోషపెట్టడానికి ప్రయత్నించేవాడు. కాని అది కూడా కుమారిని కలవరపెట్టింది.
"నా కెందుకిన్ని కానుకలిస్తావు?"
"నాకొకటి కావాలి కాబట్టి "
"ఏమిటది? "
"నాకో బిడ్డనివ్వు కూమారీ-ఓ కొడుకునో,కూతురినో"
"నాకక్కర లేదనుకుంటావా?"
"ఒకే ఒక పాపాయి"
"అది నా చేతుల్లో  ఉందా?"
"అయితే మరెవరు బాధ్యులు?"
"నువ్వే కారణమై ఉంటావు "
"మగాడుఎప్పుడూ కారణమవడు."
"బహశా నువ్వు  తిరుగుబోతువయి  ఉంటావు.
" కుమారీ!"
"కాకపోతే  రేవతి నిన్ను వదిలి వెళ్ళక
ఎలా మగపిల్లల్ని కన్నాది?భూతి కూతుర్ని  చంకన వేసుకుని ఎలాతిరుగుతోంది?"
మకర్ కుమారిని జుత్తు పట్టుకొని బయటకీడ్చి తన్నేడు.
"ఎవడే నీకు దొరికాడు? లేకపోతే నాతో
ఇలా మాట్లాడ్డానికి  నీకెన్ని గుండెలే?"

కుమారి అక్కడ పడివున్న ఒక కొమ్మ తీసి,మకర్ ని కొట్టి వాడిని నానా తిట్లూ తిట్టింది. జనం పరిగెత్తుకొచ్చారు. మకర్, కుమారి ఒకళ్ళనొకళ్ళు తిట్టుకున్నారు.అప్పుడు  మంగళ్  అన్నాడు "ఇక చాల్లెండి . ఒకళ్ళనొకళ్ళు  తిట్టుకున్నారుగా!మకర్,కుమారి తల్లి
కాలేక ‌పోవడానికిఆమే కారణమంటున్నాడు.కుమారి  మకర్ కే పిల్లల్ని కనే మగతనం లేదనుకుంటోంది. పదండి! అసలు విషయం  తెలిసిన వాడి దగ్గరకి పోయి అడుగుదాం"
అఖన్ తల్లి అంది."మాన్ బజారులో తెలూమూడిఅనే గొప్ప మాంత్రికుడున్నాడు.ఆయన  దగ్గిరకెళ్ళండి.అతను ఏది నిజమో చెప్తాడు.
మకర్ అన్నాడు, "అవును మనం వెళ్దాం పద"
"తప్పకుండా  వెళ్దాం " అంది కుమారి.
మంగళ్   సవర కాదు.అతను  పదో తరగతి వరకు చదువుకున్నాడు. తపాలా బంట్రోతుగా పని చేస్తున్నాడు. ఎవరైనా రాసిపెట్టమంటే రాసి డబ్బు
వసూలు చేస్తాడు.రోగులను ఆసుపత్రికి తీసుకొని వెళ్ళి అందుకు డబ్బు తీసుకుంటాడు. వాడి వివేకాన్నీ,విద్య నీ,తీర్పులనీ అందరూ గౌరవిస్తారు.
"వాళ్ళు  పెద్దాసుపత్రికి వెళ్తే మంచిది.డాక్టర్లకి బాగా తెలుస్తుంది " అన్నాడు మంగళ్.
మకర్,"ఎవరైనా డాక్టరమ్మ ఉందా అక్కడ?" అని అడిగేడు.
"ఉన్నది ఫూల్ " అని జవాబిచ్చాడు.

కాని కుమారి మొండికేసింది."ముందు ఆయనని వెళ్ళనీయండి. ఆయనలో ఏలోపమూ లేకపోతే నేనే  గొడ్రాలినని తెలుస్తుంది .నేను వెళ్ళిపోతాను.మీరంతా మా ఆడవాళ్ళ‌నే నిందిస్తారు.కాని ఇక్కడ సబూయీజోర్ లో గొడ్రాళ్ళుగా ఉన్న ఇద్దరు ఆడవాళ్ళు మరోచోట పెళ్లి  చేసుకొని ఎలా  తల్లులయ్యారు?న్యాయం చెప్పండి!"అంది.

అక్కడ కూడిన జనం అంతా నిశ్శబ్దమై పోయారు.మకర్  వాళ్ల  కళ్ళలోకి గుచ్చి గుచ్చి చూసేడు.'వాళ్ళేం చెప్దామనుకుంటున్నారు? ఎందుకు  కలవర పడుతున్నారు?వాళ్ళు కూడా తను భార్యని గర్భవతిని చేయలేని
అసమర్ధుడ్ని కుంటున్నారా?'చివరికి  తనే పట్టుబడ్డట్టు భావం కలిగింది.
వాడు" నేనే వెళ్తాను.కిష్టోబాబుతోకలిసివెళ్తాను.అక్కడ ఆయన మేనల్లుడు  ఒక డాక్టర్  "అన్నాడు.
కిష్టోబాబు అన్నాడు " అలాగే,నిన్ను  నామోటర్ సైకిల్ మీద తీసుకొని వెళ్తాను. చాలా తీవ్రమైన సమస్యే.పిల్లలు లేని ఇల్లు ఏం ఇల్లు ? మకర్, విచారించకు .చూడు,భజన్ మహాపాత్రాకి అరవై ఏళ్ళు. అతని కూతురుకి పదిహేను.పదిహేనేళ్ళ తరవాత పుట్టింది.అంతా భగవంతుడి దయ."
"అవును బాబూ, కాని  దేవుళ్ళు నాపట్ల చాలా  నిర్దయగా ఉన్నారు "
"అంతా చక్కబడుతుందిలే"
మకర్  పురలియా  జైలుకైతే వెళ్ళేడు  కాని హాస్పిటల్ కి ఎప్పుడూ వెళ్ళలేదు.
అస్తవ్యస్తంగా  విస్తరించి ఉన్న పెద్ద ఆసుపత్రి. ఓ.పి.కి వచ్చిన జనం రద్దీ చూసి మకర్ కి వణుకు పుట్టికొచ్చింది.
కాని తనని  పరీక్షించే డాక్టర్  ప్రవర్తన వాడికి ధైర్యాన్నిచ్చింది. కిష్టోబాబు  ఇంట్లో తను ఆయన్ని ఇంతకు ముందు  చూసేడు.

డాక్టర్  వాడిని వేరే గదికి  తీసుకెళ్ళాడు. "ఆశ్చర్యం,!ఇతనికి పిల్లల్లేరా?ఎందువల్ల?మగాడు పరీక్ష చేయించుకోవడానికి వచ్చాడంటే,ఇది చాలా చాలా మెచ్చుకోదగ్గ విషయమే.మా బాబూలలో మగాళ్ళు ఇలాంటి పరీక్షలకి ఆడవాళ్ళనే పంపుతారు" అన్నాడు డాక్టర్ .

అరగంట తరవాత  డాక్టర్   కిష్టోబాబు ని పిలిచాడు.
"నువ్వు  ఎవరిని తీసుకొచ్చావంకుల్?"
"అదేం ప్రశ్న?"

"చాలా చిన్న వయసులో వేసెక్టమీ జరిగింది ‌. ఇతనికి పిల్లలెరా పుడతారు?"

మకర్ సవర 10

 

కిష్టోబాబు గెండా ని"నేను వింటున్నదేమిటి?భూతి‌ మకర్ ని వదిలేసిందా?"అని అడిగాడు.
"ఆమెకి పిల్లలు కావాలి, బాబూ!"
మకర్ జైలునించి విడుదలకాగానే మంగళ్  ఈవిషయం చెప్పాడు. మకర్  ఇంటికి వచ్చి, నేలమీద పడిపడి ఏడ్చేడు.వాడు మంగళ్ తో అన్నాడు -"ఇది నన్ను  చాలా బాధపెడుతోంది ఫూల్!నన్ను బాధపెడుతోంది."
"కాని ఆమె ఎందుకు వదిలేసింది?"
మకర్  తల విదిల్చి  "చెట్లు  పండ్లను కాయాలని తహతహలాడతాయి.అలాంటప్పుడు ఒక స్త్రీ గొడ్రాలిగా,శాపగ్రస్తురాలిగా ఎందుకు మిగిలిపోవాలి? ఓ దేవుళ్ళారా!నేనేం పాపం చేసేను?ఎందుకు  నాకీ శిక్ష" అంటూ  ఆక్రోశించాడు.
గూడెంలోని సవరలు వచ్చి, అతన్ని ఓదార్చేరు
"మకర్, మకర్! ఎవరూ వరదల మీద ఆధారపడ కూడదు.వరదలు వచ్చి  పోతాయి. ఛకా నదిలా నిత్యం ప్రవహించే నది ఎప్పుడూ మోసం చేయదు.నీతో స్థిరంగా ఉండి పోవడానికి ఒక ప్రత్యేక తరహా సవర అమ్మాయి కావాలి. "
"వద్దు. ఇంకే పెళ్ళీ వద్దు. "
"ఈసారి నీకు  నేను ఒక నదినే తీసుకొస్తాను" అన్నాడు మంగళ్.
"ఇప్పుడు కాదు ఫూల్! "

మకర్  ఒంటరి వాడయ్యేడు.సవరలు వాడిని చూసి జాలి పడేవారు."పాపం బాబూ  సవర కొడుకు మకర్ ని చూడండి.కావా నవల పశువులాంటీవాడు.భార్యని‌‌ నిర్దాక్షిణ్యంగా కొడతాడు.అయినా వాడి భార్య  వాడితోనే ఉంటుంది.వాడికి పిల్లలని కంటుంది.మకర్  తన భార్యలని ఎప్పుడూ  కొట్టలేదు.వాళ్ళమీద అరవలేదు.కానీ వాడిని చూడండి
ఎలా శిక్షింఫబడుతున్నాడో.
మకర్  నెలలతరబడి ఆలోచించేడు‌.
చివరికి ఒకనాడు మంగళ్ తో "ఫూల్  ఇక నేనీ  ఒంటరితనాన్ని భరించలేను.కాని పెళ్ళి చేసుకోవాలంటేనాకు భయంగా ఉంది.ఇప్పుడు  నన్నేం చేయమంటావు? " అని అడిగేడు.
"మరోసారి  ప్రయత్నించు మకర్! ఈసారి ఫలితం ఉండొచ్చు.ఈసారి మకర్ తన ఊరికి దూరంగా ఉన్న చిన్న మాన్బజార్ కి చెందినరతన్ సవర  కూతురు  కుమారిని పెళ్ళి చేసుకున్నాడు.
ఆ అమ్మాయి  పేరే అద్భు తం సవరవలుఅన్నారు." మంగళ్  ఎంత మంచి స్నేహితుడు.అతను ఓ నదిని తీసుకుని వస్తానన్నాడు. అలాగే ఈ కుమారి అనే నదినే  తీసుకొచ్చాడు
మకర్! ఇది చాలా శుభ సూచికమైందిఏ.ఆమె నిన్ను ఎప్పుడూ  వదిలిపెట్టదని మేము ఖచ్చితంగా  నమ్ముతున్నాం"
"స్నేహితులారా!నన్ను  ఆశీర్వదించండి.నాకు మీ ఆశీస్సులు కావాలి"
కాని కుమారి రేవతి  కాదు, భూతీ కాదు .కొద్ది నెలలలోనే మకర్ ని పూర్తిగా  మార్చేసింది. మకర్  సరళ ‌స్వభావుడు..ఆమెకి మొరటుగా,మృగాల్లా ప్రవర్తించే మగాళ్ళే నచ్చుతారు.ఆమె దృష్టిలో సరళంగా మాట్లాడేవాడు దుర్భలుడు.

ఒకరోజు  ఆమె మకర్ ని అడిగింది"వాళ్ళిద్దరూ ఎందుకు వెళ్లి పోయారు? "అని.
" వాళ్ళనే అడుగు ."
"నాకు వాళ్ళేం సమాధానం చెప్తారో తెలుసు. వాళ్ళకి పిల్లలు కలగకపోతే వాళ్ళు ఎందుకుండాలి?"
"హస్త సాముద్రికుడు ఏం అన్నాడో తెలుసా? "
"ఏమన్నాడు?"
"నా మూడో భార్య వల్ల నాకు  పిల్లలు  కలుగుతారని"
"అయితే మంచిదే కదా."
కుమారి అడవికి  వెళ్ళి కట్టెలు తెచ్చి  వాటిని నయాగడ్ సంతలో అమ్మడానికి తనే తీసుకుని వెళ్ళింది. అక్కడామె సవర యువకులతో కబుర్లాడటం, పగలబడి నవ్వడం, పరాచికాలాడటం-అన్నీ చేసినా,మకర్  ఏమనకుఃడా,నిర్లిప్తంగా ఆమె కోసం ఎదురు చూసేడు.మకర్  నిర్లిప్తత ఆమెకి ఉక్రోషాన్ని కలిగించింది.

"నువ్వు మగాడివేనా?లేక మట్టి బొమ్మ వా?నేను మిగతా మగాళ్ళతో‌ మాట్లాడుతుంటే నువ్వు నవ్వి ఊరుకుంటావా?
" మరేం చేయాలి?నిన్ను  తన్నాలా?"
"మగాడివయితే అలాగే చేస్తావు.
"నేను మగాడినో,మట్టిబొమ్మనో నాతో సంసారం చేస్తున్న నీకు  తెలియదా?"
కుమారి  నిట్టూర్చి "మగాడివే ఇప్పుడు పనికెళ్ళు" అంది.
"నేను వాళ్లిద్దరినీ ఎప్పుడూ కొట్టలేదు. నిన్నెలా కొట్టేది?"